Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A Study To Determine The Relationship Between Psychological Ownership And Attitude Towards Organizational Change

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 52 - 78, 30.06.2025

Leyla İçerli , Dilek Akay

https://doi.org/10.38122/ased.1685361

Öz

In today's competitive business environment, the sustainability and success of organizations depend on their ability to adapt to change. Organizational change refers to modifications made to an organization’s current structure and operations. The success of this change process is directly related to employees' attitudes toward change. The attitude toward change is a key factor in shaping how individuals engage with the change process. Employees may develop either a resistance to or an openness toward organizational change. At this point, the psychological commitment and sense of ownership that an individual feels toward their organization play an important role. Psychological ownership arises when an individual perceives the organization as part of their self-concept, fostering a vested interest in the organization's success. Therefore, psychological ownership can influence employees to adopt either positive or negative attitudes toward organizational change. Based on this perspective, the aim of this study is to determine the effect of psychological ownership on employees' attitudes toward organizational change. The sample for the research consists of 250 employees from a textile company operating in the Aksaray Organized Industrial Zone. The study employed a relational screening model, a quantitative research methods. Data were collected using a questionnaire, a common data collection technique. The study utilized the “Psychological Ownership” and “Attitudes Toward Change” scales. Upon evaluating the analysis findings, it was determined that psychological ownership had a significant effect on attitudes toward organizational change. Specifically, the dimensions of psychological ownership—territoriality, accountability, and sense of belonging/self-identity—were found to have a positive and significant effect on attitudes toward change. However, the self-efficacy dimension of psychological ownership did not show any statistically significant effect on attitudes toward change.

Anahtar Kelimeler

Psychological Ownership Organizational Change Attitude Towards Organizational Change

Kaynakça

  • Akarca, M. (2021). Psikolojik sahiplenme ve örgütsel değişime dönük tutumun, iş tatmini, iş stresi ve işten ayrılma niyetine etkisi: Sağlık çalışanları üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Avey, J. B., Avolio, B. J., Crossley, C. D. & Luthans, F. (2009). Psychological ownership: Theoretical extensions, measurement and relation to work outcomes. Journal of Organizational Behavior, 30(2), 173-191.
  • Biçkes, D. M. (2016). Psikolojik sahiplenme ve rol ötesi davranışlar arasındaki ilişki: Örgüt temelli özsaygının aracılık etkisi. IV. Örgütsel Davranış Kongresi: 4 Kasım 2016 – Adana: Bildiriler (s. 520-526). Adana.
  • Bouckenooghe, D. (2010). Positioning change recipients’ attitudes toward change in the organizational change literature. The Journal of Applied Behavioral Science, 46(4), 500-531.
  • Brown, G., Lawrence, T. B. & Robinson, S. L. (2005). Territoriality in organizations. Academy of Management Review, 30(3), 577–594.
  • Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. London: The Guilford Publications.
  • 18 Ocak 2025 tarihinde file:///C:/Users/PC/Downloads/MethodologyintheSocialSciencesTimothyA.BrownPsyD ConfirmatoryFactorAnalysisforAppliedResearchSecondEdition-TheGuilfordPress2015.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Choi, M. (2011). Employees’ attitudes toward organizational change: A literature review. Human Resource Management, 50(4), 479-500.
  • Çelebi Çakıroğlu, O. & Harmanci Seren, A. K. (2019). Hemşirelerin değişime yönelik tutumları ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 10(3), 211-217.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Dirks, K. T., Cummings, L. L. & Pierce, J. L. (1996). Psychological ownership in organizations: Conditions under which individuals promote and resist change. In R.W. Woodman & W. A. Pasmore (Eds.), Research in Organizational Change and Development Vol.9 (pp. 1–23). Greenwich, CT: JAI Press.
  • Dunham-Presenter, R.B., Grube, J.A., Gardner, D.G., Cummings, L.L., & Pierce, J.L. (1989), The development of an attitude toward change instrument. Academy of Management Annual Meeting, Washington, DC.
  • Ekinci, S. (2018). Profesyonel öğrenme topluluğu, psikolojik sahiplenme ve bağlamsal performans arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Elizur, D. & Guttman, L. (1976). The structure of attitudes toward work and technological change within an organization. Administrative Science Quarterly, 21(4), 611- 622.
  • Fernandez, S. & Rainey, H. G. (2006). Managing successful organizational change in the public sector. Public Administration Review, 66(2), 168-176.
  • Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  • Ghosh, K., Zweig, D. & Sheldon, O. (2019). The dark side of psychological ownership: When pro- organization becomes pro-self. Academy of Management Proceedings, Academy of Management, 2019(1), 17338.
  • Gürbüz, S. (2021). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi- temel ilkeler ve uygulamalı analizler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S. & Bayık, M. E. (2019). Motivasyon, deneyime açıklık ve örgütsel bağlılık: Değişime ilişkin tutumların aracılık rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 34 (Özel Sayı), 4-21.
  • Henssen, B., Voordeckers, W., Lambrechts, F. & Koiranen, M. (2014). The CEO autonomy stewardship behavior relationship in family firms: The mediating role of psychological ownership. Journal of Family Business Strategy, 5(3), 312–322.
  • Higgins, E. T. (1997). Beyond pleasure and pain. American Psychologist, 52(12), 1280-1300.
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
  • Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayın.
  • Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss. 57-83), Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  • Lerner, J. S. & Tetlock, P. E. (1999). Accounting for the effects of accountability. Psychological Bulletin, 125(2), 255-275.
  • Lewin K. (1947). Frontiers in group dynamics: II. Channels of group life; social planning and action research. Human Relations, 1(2), 143-153.
  • Lines, R. (2005). The structure and function of attitudes toward organizational change. Human Resource Development Review, 4(1), 8-32.
  • Lorenzi, N. M. & Riley, R. T. (2000). Managing change: An overview. Journal of the American Medical Informatics Association, 7(2), 116-124.
  • Luoma, J. J. M. (2015). Understanding change management through the psychological ownership framework: Examination of antecedents of successful change. Jyväskylä studies in business and economics (156).
  • https://jyx.jyu.fi/bitstream/handle/123456789/45564/1/978-951-39-6129 9_vaitos10042015.pdf sayfasından erişilmiştir. tarihinde
  • Meydan, C. H. & Şeşen H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay.
  • Olckers, C. & Du Plessis, Y. (2012). Psychological ownership: A managerial construct for talent retention and organizational effectiveness. African Journal of Business Management, 6(7), 2585-2596.
  • Oreg, S. (2006). Personality, context, and resistance to organizational change. European Journal of Work and Organizational Psychology, 15(1), 73–101.
  • Paré, G., Sicotte, C. & Jacques, H. (2006). The effects of creating psychological ownership on physicians’ acceptance of clinical information systems. Journal of the American Medical Informatics Association, 13(2), 197-205.
  • Pierce, J. L., Kostova, T. & Dirks, K. T. (2001). Toward a theory of psychological ownership in organizations. Academy of Management Review, 26(2), 298–310.
  • Pierce, J. L., Kostova, T. & Dirks, K. T. (2003). The State of psychological ownership: Integrating and extending a century of research. Review of General Psychology, 7(1), 84–107.
  • Ramos, H. M., Yan Man, T.W. & Mustafa, M. Z. (2014). Psychological ownership in small family firms: Family and non-family employees’ work attitudes and behaviours. Journal of Family Business, 5(3), 300–311.
  • Rebeka, E. & Indradevi, R. (2017). Employees attitude towards organizational change. Man in India, 97(4), 99-106.
  • Tabachnick, B. G. & Fidel, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Bostan: MA: Pearson.
  • Yeşil, Ü., Bancar, A. & Budak, G. (2015). Psikolojik sahiplik kavramına ilişkin bir literatür incelemesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 59- 82.

Psikolojik Sahiplenme ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 52 - 78, 30.06.2025

Leyla İçerli , Dilek Akay

https://doi.org/10.38122/ased.1685361

Öz

Günümüzün rekabetçi iş dünyasında, örgütlerin sürdürülebilirliğini sağlamaları ve başarılı olabilmeleri, değişime uyum sağlama becerilerine bağlıdır. Örgütsel değişim, bir örgütün mevcut yapısında ve işleyişinde yapılan değişiklikleri ifade eder. Bu değişim sürecinin başarılı olabilmesi, çalışanların değişime yönelik tutumlarıyla doğrudan ilişkilidir. Değişime yönelik gösterilen tutum, bireylerin bu değişim sürecinde, nasıl bir yol izleyeceklerini belirleyen önemli bir unsurdur. Çalışanlar, örgütsel değişime yönelik olarak, değişime direnç gösterme veya değişime açık olma tutumu geliştirebilirler. Bu noktada, bireyin örgütüne duyduğu psikolojik bağlılık ve sahiplenme duygusu önemli bir rol oynar. Psikolojik sahiplenme, bireyin örgütü kendi benliğinin bir parçası olarak görmesiyle ortaya çıkar ve örgütün başarısına yönelik çaba göstermeyi beraberinde getirir. Dolayısıyla psikolojik sahiplenme çalışanların örgütsel değişime yönelik olumlu bir tutum ya da olumsuz bir tutum sergilemelerine yol açabilir. Bu görüşten yola çıkarak bu çalışmanın amacı, psikolojik sahiplenmenin çalışanların örgütsel değişime yönelik tutumları üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Aksaray Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren bir tekstil firmasının 250 çalışanı oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veriler soru sorma tekniği olan anket aracılığıyla toplanmıştır. Çalışmada “Psikolojik Sahiplenme” ve “Değişime İlişkin Tutumlar” ölçeğinden yararlanılmıştır. Yapılan analiz bulguları değerlendirildiğinde, psikolojik sahiplenmenin, örgütsel değişime dönük tutum üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir. Psikolojik sahiplenmenin boyutları açısından, bölgecilik, hesap verebilirlik, ait olma duygusu-öz kimliğin değişime ilişkin tutum üzerinde pozitif yönlü anlamlı etkisinin olduğu belirlenmiştir. Psikolojik sahiplenmenin öz yeterlilik boyutunun ise değişime dönük tutum üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sahiplenme Örgütsel Değişim Örgütsel Değişime Dönük Tutum

Kaynakça

  • Akarca, M. (2021). Psikolojik sahiplenme ve örgütsel değişime dönük tutumun, iş tatmini, iş stresi ve işten ayrılma niyetine etkisi: Sağlık çalışanları üzerinde bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Avey, J. B., Avolio, B. J., Crossley, C. D. & Luthans, F. (2009). Psychological ownership: Theoretical extensions, measurement and relation to work outcomes. Journal of Organizational Behavior, 30(2), 173-191.
  • Biçkes, D. M. (2016). Psikolojik sahiplenme ve rol ötesi davranışlar arasındaki ilişki: Örgüt temelli özsaygının aracılık etkisi. IV. Örgütsel Davranış Kongresi: 4 Kasım 2016 – Adana: Bildiriler (s. 520-526). Adana.
  • Bouckenooghe, D. (2010). Positioning change recipients’ attitudes toward change in the organizational change literature. The Journal of Applied Behavioral Science, 46(4), 500-531.
  • Brown, G., Lawrence, T. B. & Robinson, S. L. (2005). Territoriality in organizations. Academy of Management Review, 30(3), 577–594.
  • Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. London: The Guilford Publications.
  • 18 Ocak 2025 tarihinde file:///C:/Users/PC/Downloads/MethodologyintheSocialSciencesTimothyA.BrownPsyD ConfirmatoryFactorAnalysisforAppliedResearchSecondEdition-TheGuilfordPress2015.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • Choi, M. (2011). Employees’ attitudes toward organizational change: A literature review. Human Resource Management, 50(4), 479-500.
  • Çelebi Çakıroğlu, O. & Harmanci Seren, A. K. (2019). Hemşirelerin değişime yönelik tutumları ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 10(3), 211-217.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Dirks, K. T., Cummings, L. L. & Pierce, J. L. (1996). Psychological ownership in organizations: Conditions under which individuals promote and resist change. In R.W. Woodman & W. A. Pasmore (Eds.), Research in Organizational Change and Development Vol.9 (pp. 1–23). Greenwich, CT: JAI Press.
  • Dunham-Presenter, R.B., Grube, J.A., Gardner, D.G., Cummings, L.L., & Pierce, J.L. (1989), The development of an attitude toward change instrument. Academy of Management Annual Meeting, Washington, DC.
  • Ekinci, S. (2018). Profesyonel öğrenme topluluğu, psikolojik sahiplenme ve bağlamsal performans arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
  • Elizur, D. & Guttman, L. (1976). The structure of attitudes toward work and technological change within an organization. Administrative Science Quarterly, 21(4), 611- 622.
  • Fernandez, S. & Rainey, H. G. (2006). Managing successful organizational change in the public sector. Public Administration Review, 66(2), 168-176.
  • Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  • Ghosh, K., Zweig, D. & Sheldon, O. (2019). The dark side of psychological ownership: When pro- organization becomes pro-self. Academy of Management Proceedings, Academy of Management, 2019(1), 17338.
  • Gürbüz, S. (2021). AMOS ile yapısal eşitlik modellemesi- temel ilkeler ve uygulamalı analizler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Gürbüz, S. & Bayık, M. E. (2019). Motivasyon, deneyime açıklık ve örgütsel bağlılık: Değişime ilişkin tutumların aracılık rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 34 (Özel Sayı), 4-21.
  • Henssen, B., Voordeckers, W., Lambrechts, F. & Koiranen, M. (2014). The CEO autonomy stewardship behavior relationship in family firms: The mediating role of psychological ownership. Journal of Family Business Strategy, 5(3), 312–322.
  • Higgins, E. T. (1997). Beyond pleasure and pain. American Psychologist, 52(12), 1280-1300.
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
  • Kalaycı, Ş. (2005). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayın.
  • Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss. 57-83), Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  • Lerner, J. S. & Tetlock, P. E. (1999). Accounting for the effects of accountability. Psychological Bulletin, 125(2), 255-275.
  • Lewin K. (1947). Frontiers in group dynamics: II. Channels of group life; social planning and action research. Human Relations, 1(2), 143-153.
  • Lines, R. (2005). The structure and function of attitudes toward organizational change. Human Resource Development Review, 4(1), 8-32.
  • Lorenzi, N. M. & Riley, R. T. (2000). Managing change: An overview. Journal of the American Medical Informatics Association, 7(2), 116-124.
  • Luoma, J. J. M. (2015). Understanding change management through the psychological ownership framework: Examination of antecedents of successful change. Jyväskylä studies in business and economics (156).
  • https://jyx.jyu.fi/bitstream/handle/123456789/45564/1/978-951-39-6129 9_vaitos10042015.pdf sayfasından erişilmiştir. tarihinde
  • Meydan, C. H. & Şeşen H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay.
  • Olckers, C. & Du Plessis, Y. (2012). Psychological ownership: A managerial construct for talent retention and organizational effectiveness. African Journal of Business Management, 6(7), 2585-2596.
  • Oreg, S. (2006). Personality, context, and resistance to organizational change. European Journal of Work and Organizational Psychology, 15(1), 73–101.
  • Paré, G., Sicotte, C. & Jacques, H. (2006). The effects of creating psychological ownership on physicians’ acceptance of clinical information systems. Journal of the American Medical Informatics Association, 13(2), 197-205.
  • Pierce, J. L., Kostova, T. & Dirks, K. T. (2001). Toward a theory of psychological ownership in organizations. Academy of Management Review, 26(2), 298–310.
  • Pierce, J. L., Kostova, T. & Dirks, K. T. (2003). The State of psychological ownership: Integrating and extending a century of research. Review of General Psychology, 7(1), 84–107.
  • Ramos, H. M., Yan Man, T.W. & Mustafa, M. Z. (2014). Psychological ownership in small family firms: Family and non-family employees’ work attitudes and behaviours. Journal of Family Business, 5(3), 300–311.
  • Rebeka, E. & Indradevi, R. (2017). Employees attitude towards organizational change. Man in India, 97(4), 99-106.
  • Tabachnick, B. G. & Fidel, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Bostan: MA: Pearson.
  • Yeşil, Ü., Bancar, A. & Budak, G. (2015). Psikolojik sahiplik kavramına ilişkin bir literatür incelemesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 59- 82.
Toplam 41 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Endüstriyel ve Örgütsel Psikoloji (İnsan Faktörleri Dahil)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Leyla İçerli 0000-0001-7538-0165

Dilek Akay 0000-0001-7819-6195

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 28 Nisan 2025
Kabul Tarihi 28 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA İçerli, L., & Akay, D. (2025). Psikolojik Sahiplenme ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 52-78. https://doi.org/10.38122/ased.1685361
AMA İçerli L, Akay D. Psikolojik Sahiplenme ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. ASED. Haziran 2025;9(1):52-78. doi:10.38122/ased.1685361
Chicago İçerli, Leyla, ve Dilek Akay. “Psikolojik Sahiplenme Ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9, sy. 1 (Haziran 2025): 52-78. https://doi.org/10.38122/ased.1685361.
EndNote İçerli L, Akay D (01 Haziran 2025) Psikolojik Sahiplenme ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9 1 52–78.
IEEE L. İçerli ve D. Akay, “Psikolojik Sahiplenme ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, ASED, c. 9, sy. 1, ss. 52–78, 2025, doi: 10.38122/ased.1685361.
ISNAD İçerli, Leyla - Akay, Dilek. “Psikolojik Sahiplenme Ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9/1 (Haziran 2025), 52-78. https://doi.org/10.38122/ased.1685361.
JAMA İçerli L, Akay D. Psikolojik Sahiplenme ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. ASED. 2025;9:52–78.
MLA İçerli, Leyla ve Dilek Akay. “Psikolojik Sahiplenme Ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 9, sy. 1, 2025, ss. 52-78, doi:10.38122/ased.1685361.
Vancouver İçerli L, Akay D. Psikolojik Sahiplenme ve Örgütsel Değişime Dönük Tutum Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. ASED. 2025;9(1):52-78.
 Kapak Resmi İndir