Öz
Hür olma, rasyonel tercihler ve iradi eylemler içermesi nedeniyle insana özgü bir durumdur. Rasyonel bir varlık olarak insan, eylemlerinden sorumlu olmalıdır. Sorumlu olmak da, hür eylemde bulunmayı içermelidir. Hürriyet problemi, düşünürler tarafından farklı tanımlamalar ve temellendirmeler içerisinde tartışılmıştır. Düşünürlerin sistemleri çerçevesinde kimi zaman keyfi davranışlara kimi zaman da belirlenmiş, sınırlanmış, neden-sonuç ilişkisine indirgenmiş hürriyet tanımlamaları ile karşılaşırız. Türk düşüncesinin önemli filozoflarından biri olan Nurettin Topçu (1909-1975) da eserlerinde hürriyet problemine değinen düşünürlerimizden biridir. Onun felsefesinde hürriyet, seçim ve eylem sürecini içerisinde barındırdığından ahlâk ile iç içedir. Bu çalışma Topçu’nun ahlak, hürriyet ve sorumluluk bağlamında düşüncelerine odaklanarak ahlâk-hürriyet ilişkisi üzerine bir değerlendirmeyi içermektedir.
Anahtar Kelimeler
Nurettin Topçu Ahlak Felsefesi Hürriyet Problemi İrade Sorumluluk
Kaynakça
- Bolay, S. H. (1990). Felsefî Doktrinler Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Bulaç, A. (2015). İnsanın Özgürlük Arayışı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Çağrıcı, M. (2015). Ana Hatlarıyla İslam Ahlâkı. İstanbul: Ensar Neşriyat.
- Eralp, H. V. (1949). Determinizm ve Hürriyet Üzerine Düşünceler, Felsefe Arkivi, Cilt 5, Sayı 1, 1-6.
- Gündoğan, A. O. (2011). Ahlaktan Siyasete. Bursa: MKM Yayıncılık.
- Kapani, M. (1970). Kamu Hürriyetleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
- Karaman, H. (2000). Nurettin Topçu’da Ahlak Felsefesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kök, M. (1995). Nurettin Topçu’da Din Felsefesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş. Çev. Veysel Atayman-Gönül Sezer. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Poyraz, H. (2015). Ahlak Felsefesi Yazıları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Rosenthal, F. (2000). İslam’da Özgürlük Kavramı. Çev. Vecdi Akyüz. İstanbul: Ayışığı Kitapları.
- Özden, M. (2011). Kuran’a Göre İnanma Hürriyeti. Ankara: Araştırma Yayınları.
- Timuçin, A. (2004). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları.
- Topçu, N. (2014a). Ahlâk. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2017). Ahlâk Nizamı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2014b). İsyan Ahlâkı. Çev. Mustafa Kök-Musa Doğan. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2002). Felsefe. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2016). İradenin Dâvası / Devlet ve Demokrasi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2018). Mehmet Âkif. İstanbul. Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (1997). Türkiye’nin Maarif Davası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2019b). Var Olmak. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2019a). Yarınki Türkiye. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Öz
Being free is a human-specific situation because it includes rational choices and voluntary actions. As a rational being, a man should be responsible for his actions. Being responsible should also include making free action. The problem of liberty has been discussed by thinkers in different definitions and grounds. Within the framework of the systems of thinkers, we come across definitions of liberty that are sometimes determined, limited to arbitrary behavior, and sometimes reduced to the cause-effect relationship. Nurettin Topçu (1909-1975), one of the influential philosophers of Turkish thought, is one of our thinkers who touches on the problem of liberty in his works. In his philosophy, liberty is intertwined with morality since it includes the process of choice and action. This article includes an evaluation of the relationship between morality and liberty by focusing on Topçu's thoughts in the context of morality, liberty, and responsibility
Anahtar Kelimeler
Nurettin Topçu Philosophy of Ethics Problem of Liberty Will Responsibility
Kaynakça
- Bolay, S. H. (1990). Felsefî Doktrinler Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Bulaç, A. (2015). İnsanın Özgürlük Arayışı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- Çağrıcı, M. (2015). Ana Hatlarıyla İslam Ahlâkı. İstanbul: Ensar Neşriyat.
- Eralp, H. V. (1949). Determinizm ve Hürriyet Üzerine Düşünceler, Felsefe Arkivi, Cilt 5, Sayı 1, 1-6.
- Gündoğan, A. O. (2011). Ahlaktan Siyasete. Bursa: MKM Yayıncılık.
- Kapani, M. (1970). Kamu Hürriyetleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
- Karaman, H. (2000). Nurettin Topçu’da Ahlak Felsefesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kök, M. (1995). Nurettin Topçu’da Din Felsefesi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Pieper, A. (1999). Etiğe Giriş. Çev. Veysel Atayman-Gönül Sezer. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Poyraz, H. (2015). Ahlak Felsefesi Yazıları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Rosenthal, F. (2000). İslam’da Özgürlük Kavramı. Çev. Vecdi Akyüz. İstanbul: Ayışığı Kitapları.
- Özden, M. (2011). Kuran’a Göre İnanma Hürriyeti. Ankara: Araştırma Yayınları.
- Timuçin, A. (2004). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları.
- Topçu, N. (2014a). Ahlâk. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2017). Ahlâk Nizamı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2014b). İsyan Ahlâkı. Çev. Mustafa Kök-Musa Doğan. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2002). Felsefe. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2016). İradenin Dâvası / Devlet ve Demokrasi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2018). Mehmet Âkif. İstanbul. Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (1997). Türkiye’nin Maarif Davası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2019b). Var Olmak. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Topçu, N. (2019a). Yarınki Türkiye. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2022 |
| Kabul Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |