Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Physical Training Regulations in The Context of Nationalism at the end of the 19th Century and the Early Republican Period (1923-1938)

Yıl 2023, , 202 - 223, 25.12.2023

Atiye Emiroğlu

https://doi.org/10.38122/ased.1332563

Öz

Along the history, The Ottoman paid attention to the training and upbringing of its soldiers and established strong armies. However, the Empire, which could not make a serious progress in science and technique, became weak in the military field and carried out studies that gave importance to the physical training of all the people towards the end of the 19th century. As the nations affiliated to the empire established their own national states, the intelligentsia within the empire clung to the Turkish identity more tightly. Thus, the Republic of Turkey was based on a national state. The health of the people has been an important issue in education. It is important for nations that a society be healthy physically and spiritually. For this reason, the concept of a “healthy body” in combating diseases is as old as human history. A strong and powerful body was deemed necessary for the continuity of states in terms of the conditions of the period. In this contex, sport have been supported by states as a type of recreation, health and entertainment activities that extend from past centuries to the present and include many different branches. The impartance given to sports and therefore physicaltraining in both the Ottoman Empire and the Republic of Turkiye has been the subject of many studies. however, researching physical training within the framework of the principle of nationalism makes the study different from orhers. Primary sources were especially preferred during the research process.

Anahtar Kelimeler

pysical training education nationalism otoman repeblic

Kaynakça

  • Ankara Himaye-i Etfal Cemiyeti. “Ankara Himaye-İ Etfal Cemiyeti Nizâmnâme-İ Esasiyesi”, (TTK Arşivi), Yer Numarası: A/2860. 1337. s.1-27.
  • BOA, ML.EEM, 472/52, 25-03.1320.
  • BOA, DH.MKT, 1265/39, 30.05.1326.
  • BOA, MK.MFT, 1098/31, 11.01.1327.
  • BCA, “Şark cephesi kumandanı kazım Karabekir.” 180-9-0-0, 3/20/2, 06.08.1922.
  • BCA, 490-1-0-0, 114/32/1, 03.11.1934.
  • BCA, 180-9-0-0, 126/607/6, 22.09.1928.
  • BCA, 180-9-0-0/Genel, 126/60412, 30.07.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 126/605/8, 25.10.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 126/603/14, 19.08.1925.
  • BCA, 30-18-1-1, 30/55/11, 06.09.1928.
  • BCA, 180-9-0-0, 3/20/17, 03.09.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 3/20/18, 20.11.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 3/20/19, 30.12.1927.
  • BCA, HR.SYS, 196/ 23, M-01-09-1901.
  • BCA, DH.KMS, 12/20, H-26-07-1332.
  • BCA, MV, 229/114, H-19-03-1331.
  • BCA, ZB, 377/12, R-07-03-1325.
  • BCA, Y..A..HUS., 501/43, 05.02.1324.
  • BCA, HR.İM, 167/46, M-25-11-1925.
  • BCA, MK. MFT, 1197/49, 09.06.1332.
  • TBMMZC, D: 2, İçtima: 3, C: 23, 01-31 Mart 1926.
  • TBMMTD, İçtima: 67, C: 3, 01.03.1341.
  • MMZC. İ: 137, C: 6, 05.08.1325.
  • Anadolu’da Yeni Gün, 20.7.1923.
  • Ahmet İhsan [Tokgöz] Bey’in 22 Eylül 1324 [5 Ekim 1908] tarihli Servet-i Fünun Gazetesi’nden, nr. 889.
  • Hâkimiyet-i Milliye, “İdman Kongresi”, 23 Kasım 1924.
  • Mahmut, Kadri, Servet-i Fünun, “Mekteplerde Mümarese-i Bedeniye ve Mekatib-i Osmaniye”. S. 353, 1897.
  • Mahmut, kadri, “İngiliz Terbiyesi”, Servet-i Fünun, S. 386, 1898.
  • Münif Efendi, “Ehemmiyet-i Terbiye-i Sıbyân”, Mecmua-i Fünûn, İstanbul 1279, fasikül 5.
  • Resmî Ceride ile neşir ve ilâm: 4. III. 1341 – S. 8.
  • Servet-i Fünun 11 Eylül 1919, No: 1426, sahife: 1, 14 zilhicce 1337.
  • Servet-i Fünun, C: 32, S: 826. 21 Şubat 1907.
  • Servet-i Fünun, “Çocuklara Aş yahut Validelere Hediye(Besim Ömer)”, S. 330, 1897.
  • Servet-i Fünun, “Usul-ü Talim ve Terbiye”, S. 451. 1899.
  • Servet-i fünun, “Kadın Beden Terbiyesi”, S: 186, 1660.
  • Servet-i Fünun, “Kadri Mahmut İngiliz Terbiyesi”, S. 386, 1898.
  • Servet-i fünun, Numru: 1427, “Fransa’daki kız riyazet-i bedeniye mektebi”, 12 Zilhicce 1337.
  • Servet-i Fünun, Numru: 161, (tarihsiz).
  • Servet-i Fünun, Numru: 626, (tarihsiz).
  • Servet-i Fünun, Numru: 865, (tarihsiz).
  • Servet-i Fünun, “Selim Sırrı Bey”, (1909), Tevcihat ve Havadis Kısmı, C 18/ S. 929).
  • Servet-i Fünun, “Bebek ne zaman yürümelidir?”, C: 28, S: 719.
  • Servet-i Fünun, “Besim Ömer-Kadri Raşit”, C 64/ S. 1674, 13. 09. 1328.
  • Servet-i Fünun. “Çocuk ve Süt”. C: 30. S: 772.
  • Servet-i Fünun, “Çocukları Nasıl Yetiştirmeliyiz?”, 29 Temmuz 1909. C: 37, S: 947.
  • Servet-i Fünun, “Esalib-i Nisvan”, S: 301, 1896.
  • Servet-i Fünun, “Fransa’da Irza-ı Etfal Meselesi”, C: 30, S: 777, 5 Mart. 1905;
  • Servet-i Fünun, “Fransızların Talim Terbiyesi”, C: 34, S: 864,14.11.1907.
  • Servet-i Fünun, “Irzahaneler”, C: 21, S: 534, 6 Haziran 1901.
  • Servet-i Fünun, “Kadın Nasıl Olmalıdır?”, S: 289, 1896.
  • Servet-i Fünun, “Pariste Talim Terbiye”, C: 30, S: 769.
  • Servet-i Fünun, “Pariste Talim Terbiye”, C: 30, S: 769.
  • Servet-i Fünun, “Valide ve Çocuk”, C: 13, S: 314. 18 Ağustos 1893.
  • Servet-i Fünun, S: 217, Mayıs 10 1895.
  • Servet-i Fünun, S: 354, 1897.
  • Servet-i Fünun, Olimpiyad Oyunları, 28 Ocak 1909.
  • Akıncı, A., (2014). Milliyetçilik kuramları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), 131-150.
  • Akın, Y. (2024). Gürbüz ve yağız evlatlar, erken cumhuriyet’te beden terbiyesi ve spor. İletişim Yayınları.
  • Arai, M. (2016). Jön türk dönemi türk milliyetçiliği. Çev: Tansel Demirel, İletişim Yayıncılık, 6. Basım.
  • As, İ. (2020). Bir Sosyal Hizmet Kurumu Olarak Darüleytam. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ateş, S. Y. (2012). Asker evlatlar yetiştirmek II. meşruiyet döneminde beden terbiyesi, askeri talim ve paramiliter gençlik örgütleri. İletişim Yayınları.
  • Ayhan, H.&Maviş, H. (1994). Dârüşşafaka. TDVİA, 9, 7-9.
  • Carr, E. H. ( 2019). Milliyetçilik ve sonrası. Çev: Osman Akınhay, İletişim Yayınları.
  • Çapan, M. Ş., & Mutlu T. O. (2016). Unutulmuş Bir Spor Adamını Anlamak, Konferanslarıyla; Selim Sırrı Tarcan. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dergisi, 14(2), 235-241.
  • Çapan MŞ. Selim Sırrı Tarcan (1874-1957). Atatürk Ansiklopedisi.
  • Doğaner, Y. (2012). Hürriyet ve modernleşme enstrümanı olarak Osmanlı’da basın. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 29 (1), 2012, 109-121.
  • Feyzioğlu, T. (1985). Atatürk ve Milliyetçilik. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1 (2), 1985,
  • Nejla G. (2017). Osmanlı Devleti’nde kurulan spor cemiyetleri ve jimnastik derslerinin milliyetçilik hareketlerindeki rolü. Belleten, 81 (292), 917-946.
  • Nuhoğlu, H. Y. (1993). Dârülaceze. TDVİA, 8, s. 512-514.
  • Örmeci, O. (2010). Jön Türkler ve İttihat ve Terakki. Tarih Okulu, (8), 95-109.
  • Öztürk, C. (1999). Islahhane. TDVİA. 19, 190-191.
  • Öztürk, H. & Demirsoy, N. (2019). Cumhuriyetin ilk yıllarında ulusallaşma çabaları ve sağlık alanında yapılan ulusallaşma çalışmalarının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri, 27 (1), 2019, 11-24.
  • Öztürk, H. & Şaylıgil, Ö. (2015). Osmanlı Medreselerinden Tıp Fakültesine: Tıp. KTD, 7 (3), 174-185.
  • Tuğluoğlu, F. (2015). II. Meşrutiyet Döneminde Milliyetçi Bir Çocuk Dergisi: Talebe Defteri (1913-1919). Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 15(30), 99-139.

Milliyetçilik Bağlamında 19.yüzyılın Sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri

Yıl 2023, , 202 - 223, 25.12.2023

Atiye Emiroğlu

https://doi.org/10.38122/ased.1332563

Öz

: Osmanlı Devleti, askerlerinin talim ve terbiyesine dikkat etmiş ve güçlü ordular kurmuştur. Ancak bilim ve teknikte ciddi bir ilerleme kaydedemeyen imparatorluk, askeri alanda güçsüzleşmiş ve 19. yüzyılın sonlarına doğru tüm halkın beden terbiyesine önem veren çalışmalar yürütmüştür. İçinde milliyetçilik anlayışının da barındığı bu çalışmalar, Türkiye için bir tür laboratuvar niteliğinde olmuştur. İmparatorluğa bağlı uluslar, kendi milli devletlerini kurdukça imparatorluk içindeki aydın kesim Türk kimliğine daha sıkı sarılmıştır. I. Dünya Savaşı ve ardından gelen Milli Mücadele üzerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Osmanlının yanlış veya doğrularından dersler çıkararak milli bir devlet üzerine temellenmiştir. Halkın ruhen ve bedenen sağlıklı olması, eğitimde önemle üzerinde durulan bir konu olmuştur. Milliyetçilik ilkesiyle de bütünlük arz eden beden terbiyesi eğitimi, muasır medeniyetler seviyesine ulaşmanın en temel şartlarından sayılmıştır. Milletler için bir toplumun bedenen ve ruhen sağlıklı olması önemlidir. Bu nedenle Hastalıklarla mücadele etme noktasında sağlam vücut kavramı insanlık tarihi kadar eskidir. Güçlü ve kuvvetli beden, dönemin şartları açısından devletlerin devamlılığı için gerekli görülmüştür. Bu bağlamda spor, geçmiş yüzyıllardan günümüze uzanan ve içinde birçok farklı dalları barındıran bir tür dinlenme, sağlıklı olma, eğlenme faaliyetleri olarak devletler tarafından desteklenmiştir. Hem Osmanlı hem de Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde spora ve dolayısıyla beden terbiyesine verilen önem birçok araştırmada konu olmuştur. Ancak beden terbiyesine milliyetçilik ilkesi çerçevesinde araştırmak çalışmayı diğerlerinden farklı kılmaktadır. Araştırma sürecinde birincil kaynaklar özellikle tercih edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

beden terbiyesi eğitim milliyetçilik osmanlı cumhuriyet

Kaynakça

  • Ankara Himaye-i Etfal Cemiyeti. “Ankara Himaye-İ Etfal Cemiyeti Nizâmnâme-İ Esasiyesi”, (TTK Arşivi), Yer Numarası: A/2860. 1337. s.1-27.
  • BOA, ML.EEM, 472/52, 25-03.1320.
  • BOA, DH.MKT, 1265/39, 30.05.1326.
  • BOA, MK.MFT, 1098/31, 11.01.1327.
  • BCA, “Şark cephesi kumandanı kazım Karabekir.” 180-9-0-0, 3/20/2, 06.08.1922.
  • BCA, 490-1-0-0, 114/32/1, 03.11.1934.
  • BCA, 180-9-0-0, 126/607/6, 22.09.1928.
  • BCA, 180-9-0-0/Genel, 126/60412, 30.07.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 126/605/8, 25.10.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 126/603/14, 19.08.1925.
  • BCA, 30-18-1-1, 30/55/11, 06.09.1928.
  • BCA, 180-9-0-0, 3/20/17, 03.09.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 3/20/18, 20.11.1927.
  • BCA, 180-9-0-0, 3/20/19, 30.12.1927.
  • BCA, HR.SYS, 196/ 23, M-01-09-1901.
  • BCA, DH.KMS, 12/20, H-26-07-1332.
  • BCA, MV, 229/114, H-19-03-1331.
  • BCA, ZB, 377/12, R-07-03-1325.
  • BCA, Y..A..HUS., 501/43, 05.02.1324.
  • BCA, HR.İM, 167/46, M-25-11-1925.
  • BCA, MK. MFT, 1197/49, 09.06.1332.
  • TBMMZC, D: 2, İçtima: 3, C: 23, 01-31 Mart 1926.
  • TBMMTD, İçtima: 67, C: 3, 01.03.1341.
  • MMZC. İ: 137, C: 6, 05.08.1325.
  • Anadolu’da Yeni Gün, 20.7.1923.
  • Ahmet İhsan [Tokgöz] Bey’in 22 Eylül 1324 [5 Ekim 1908] tarihli Servet-i Fünun Gazetesi’nden, nr. 889.
  • Hâkimiyet-i Milliye, “İdman Kongresi”, 23 Kasım 1924.
  • Mahmut, Kadri, Servet-i Fünun, “Mekteplerde Mümarese-i Bedeniye ve Mekatib-i Osmaniye”. S. 353, 1897.
  • Mahmut, kadri, “İngiliz Terbiyesi”, Servet-i Fünun, S. 386, 1898.
  • Münif Efendi, “Ehemmiyet-i Terbiye-i Sıbyân”, Mecmua-i Fünûn, İstanbul 1279, fasikül 5.
  • Resmî Ceride ile neşir ve ilâm: 4. III. 1341 – S. 8.
  • Servet-i Fünun 11 Eylül 1919, No: 1426, sahife: 1, 14 zilhicce 1337.
  • Servet-i Fünun, C: 32, S: 826. 21 Şubat 1907.
  • Servet-i Fünun, “Çocuklara Aş yahut Validelere Hediye(Besim Ömer)”, S. 330, 1897.
  • Servet-i Fünun, “Usul-ü Talim ve Terbiye”, S. 451. 1899.
  • Servet-i fünun, “Kadın Beden Terbiyesi”, S: 186, 1660.
  • Servet-i Fünun, “Kadri Mahmut İngiliz Terbiyesi”, S. 386, 1898.
  • Servet-i fünun, Numru: 1427, “Fransa’daki kız riyazet-i bedeniye mektebi”, 12 Zilhicce 1337.
  • Servet-i Fünun, Numru: 161, (tarihsiz).
  • Servet-i Fünun, Numru: 626, (tarihsiz).
  • Servet-i Fünun, Numru: 865, (tarihsiz).
  • Servet-i Fünun, “Selim Sırrı Bey”, (1909), Tevcihat ve Havadis Kısmı, C 18/ S. 929).
  • Servet-i Fünun, “Bebek ne zaman yürümelidir?”, C: 28, S: 719.
  • Servet-i Fünun, “Besim Ömer-Kadri Raşit”, C 64/ S. 1674, 13. 09. 1328.
  • Servet-i Fünun. “Çocuk ve Süt”. C: 30. S: 772.
  • Servet-i Fünun, “Çocukları Nasıl Yetiştirmeliyiz?”, 29 Temmuz 1909. C: 37, S: 947.
  • Servet-i Fünun, “Esalib-i Nisvan”, S: 301, 1896.
  • Servet-i Fünun, “Fransa’da Irza-ı Etfal Meselesi”, C: 30, S: 777, 5 Mart. 1905;
  • Servet-i Fünun, “Fransızların Talim Terbiyesi”, C: 34, S: 864,14.11.1907.
  • Servet-i Fünun, “Irzahaneler”, C: 21, S: 534, 6 Haziran 1901.
  • Servet-i Fünun, “Kadın Nasıl Olmalıdır?”, S: 289, 1896.
  • Servet-i Fünun, “Pariste Talim Terbiye”, C: 30, S: 769.
  • Servet-i Fünun, “Pariste Talim Terbiye”, C: 30, S: 769.
  • Servet-i Fünun, “Valide ve Çocuk”, C: 13, S: 314. 18 Ağustos 1893.
  • Servet-i Fünun, S: 217, Mayıs 10 1895.
  • Servet-i Fünun, S: 354, 1897.
  • Servet-i Fünun, Olimpiyad Oyunları, 28 Ocak 1909.
  • Akıncı, A., (2014). Milliyetçilik kuramları. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), 131-150.
  • Akın, Y. (2024). Gürbüz ve yağız evlatlar, erken cumhuriyet’te beden terbiyesi ve spor. İletişim Yayınları.
  • Arai, M. (2016). Jön türk dönemi türk milliyetçiliği. Çev: Tansel Demirel, İletişim Yayıncılık, 6. Basım.
  • As, İ. (2020). Bir Sosyal Hizmet Kurumu Olarak Darüleytam. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ateş, S. Y. (2012). Asker evlatlar yetiştirmek II. meşruiyet döneminde beden terbiyesi, askeri talim ve paramiliter gençlik örgütleri. İletişim Yayınları.
  • Ayhan, H.&Maviş, H. (1994). Dârüşşafaka. TDVİA, 9, 7-9.
  • Carr, E. H. ( 2019). Milliyetçilik ve sonrası. Çev: Osman Akınhay, İletişim Yayınları.
  • Çapan, M. Ş., & Mutlu T. O. (2016). Unutulmuş Bir Spor Adamını Anlamak, Konferanslarıyla; Selim Sırrı Tarcan. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dergisi, 14(2), 235-241.
  • Çapan MŞ. Selim Sırrı Tarcan (1874-1957). Atatürk Ansiklopedisi.
  • Doğaner, Y. (2012). Hürriyet ve modernleşme enstrümanı olarak Osmanlı’da basın. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 29 (1), 2012, 109-121.
  • Feyzioğlu, T. (1985). Atatürk ve Milliyetçilik. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1 (2), 1985,
  • Nejla G. (2017). Osmanlı Devleti’nde kurulan spor cemiyetleri ve jimnastik derslerinin milliyetçilik hareketlerindeki rolü. Belleten, 81 (292), 917-946.
  • Nuhoğlu, H. Y. (1993). Dârülaceze. TDVİA, 8, s. 512-514.
  • Örmeci, O. (2010). Jön Türkler ve İttihat ve Terakki. Tarih Okulu, (8), 95-109.
  • Öztürk, C. (1999). Islahhane. TDVİA. 19, 190-191.
  • Öztürk, H. & Demirsoy, N. (2019). Cumhuriyetin ilk yıllarında ulusallaşma çabaları ve sağlık alanında yapılan ulusallaşma çalışmalarının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri, 27 (1), 2019, 11-24.
  • Öztürk, H. & Şaylıgil, Ö. (2015). Osmanlı Medreselerinden Tıp Fakültesine: Tıp. KTD, 7 (3), 174-185.
  • Tuğluoğlu, F. (2015). II. Meşrutiyet Döneminde Milliyetçi Bir Çocuk Dergisi: Talebe Defteri (1913-1919). Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 15(30), 99-139.
Toplam 75 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Beden Eğitimi ve Eğitim Programlarının Geliştirilmesi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Atiye Emiroğlu 0000-0002-0588-0065

Yayımlanma Tarihi 25 Aralık 2023
Kabul Tarihi 28 Kasım 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023

Kaynak Göster

APA Emiroğlu, A. (2023). Milliyetçilik Bağlamında 19.yüzyılın Sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 202-223. https://doi.org/10.38122/ased.1332563
AMA Emiroğlu A. Milliyetçilik Bağlamında 19.yüzyılın Sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri. ASED. Aralık 2023;7(2):202-223. doi:10.38122/ased.1332563
Chicago Emiroğlu, Atiye. “Milliyetçilik Bağlamında 19.Yüzyılın Sonu Ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7, sy. 2 (Aralık 2023): 202-23. https://doi.org/10.38122/ased.1332563.
EndNote Emiroğlu A (01 Aralık 2023) Milliyetçilik Bağlamında 19.yüzyılın Sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7 2 202–223.
IEEE A. Emiroğlu, “Milliyetçilik Bağlamında 19.yüzyılın Sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri”, ASED, c. 7, sy. 2, ss. 202–223, 2023, doi: 10.38122/ased.1332563.
ISNAD Emiroğlu, Atiye. “Milliyetçilik Bağlamında 19.Yüzyılın Sonu Ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7/2 (Aralık 2023), 202-223. https://doi.org/10.38122/ased.1332563.
JAMA Emiroğlu A. Milliyetçilik Bağlamında 19.yüzyılın Sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri. ASED. 2023;7:202–223.
MLA Emiroğlu, Atiye. “Milliyetçilik Bağlamında 19.Yüzyılın Sonu Ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 7, sy. 2, 2023, ss. 202-23, doi:10.38122/ased.1332563.
Vancouver Emiroğlu A. Milliyetçilik Bağlamında 19.yüzyılın Sonu ve Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1938) Beden Terbiyesi Düzenlemeleri. ASED. 2023;7(2):202-23.