Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Osmanlı Devleti'nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 145 - 161, 31.12.2024

Burak Can Korkmaz , Ahmet Emin Arı

https://doi.org/10.38122/ased.1502097

Öz

Engelli bireylerin bağımsız yaşamaları ve ekonomik özgürlüklerini sağlamaları açısından iş yaşamına katılmaları önemli görülmektedir. Bu anlamda engelli istihdamını şekillendiren toplumsal değer ve geleneklerin ülkemizde tarihi çok eskiye dayanmaktadır, ayrıca kurumsallaşmanın alt yapısının da Cumhuriyet’ten önce atıldığı bilinmektedir. Dolayısıyla engelli istihdamına ilişkin olarak toplumumuzdaki kalıplaşmış tutumların ve mevcut politikaların dayandığı temeller olarak Osmanlı Devleti döneminin ele alınmasının önemli olacağı düşünülmektedir. Günümüz engelli istihdamının Osmanlı Devleti dönemindeki durumunun incelenmesi ve günümüz uygulamaları açısından değerlendirilmesi ülkemizde engelli istihdamına yönelik bütüncül bir bakış açısı geliştirmek açısından değerli görülmektedir. Dolayısıyla bu makale, Osmanlı Devleti dönemindeki engelli istihdamı pratiklerinin açıklanarak günümüz uygulamaları açısından tartışılmasını amaçlamaktadır. Sosyal politikaların günümüzden çok uzak olmayan bir zamanda ortaya çıkması ve yaygınlık kazanması eski dönemlerin bu sosyal politikalar nezdinde değerlendirilmesini oldukça güç hale getirmektedir. Fakat birbirinin devamı olması yönüyle Osmanlı Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından engelli bireylerin topluma aktif katılımı açısından ortak bir tutum göze çarpmaktadır. Günümüz sosyal politikalarına kaynaklık etmesi açısından eski dönemlerdeki uygulama ve anlayışların değerlendirilmesi mevcut alan yazına oldukça önemli bir katkı sağlayacaktır. Osmanlı Devleti'nde engelli bireylere yönelik olumlu tutuma rağmen kurumsallaşmanın geç olması engelli istihdam politikalarının uygulamada mevcut olmadığını fakat Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin ürettiği politikalara kaynaklık teşkil ettiğini göstermesi açısından önemlidir. Kurumsallaşmadan yoksun fakat toplumun dinamikleriyle şekillenen engelli istihdamının Osmanlı Devleti'ndeki en büyük destekçisi olarak vakıfların aktif ve gönüllü çalışmaları belirtilmektedir. Günümüzde kurumsallaşmanın ve sosyal politikaların varlığı engelli bireylerin kapsayıcılığı açısından önemlidir. Osmanlı Devleti'nde engelli bireylere yönelik olumlu tutumun yeşermesi ise günümüzdeki engelli istihdamında yer alan engelli bireylere yönelik davranışların pozitif yönde şekillenmesi açısından değerli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Politika Dezavantajlı Gruplar Engelli İstihdamı

Kaynakça

  • Akgül, M. (2022). Türkiye'de engelli istihdam politikaları ve İŞKUR'un rolü: Karaman ilinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.
  • Aktı, S. (2024). Bursa'da dezavantajlı gruplara yönelik kurulan Osmanlı vakıfları ve faaliyetleri. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Akyol, E. D. (2013). Sultan II. Abdülhamid döneminde sosyal politika uygulamaları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(31), 33-47. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/197905
  • Alajlan, M. I. (2023). Employment of people with disabilities in the private sector: ethnographic qualitative study. Information Sciences Letters, 12(5), 2261-2274. http://dx.doi.org/10.18576/isl/120558
  • Aydın, S. ve Yıldız, R. (2021). Sosyal Hizmet Uygulamalarında Sosyal Rol Valörizasyon Kuramı: Osmanlıda İşitme ve Görme Engelliler Örneği. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, (18), 251-286. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2164827
  • Aykanat, M. (2020). Engellilerin Hâkimlik Yapması Tartışmalarına Osmanlı Hukukundan Bir Bakış. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1(42), 149-172. https://dergipark.org.tr/en/pub/taad/issue/58517/857906
  • Balık, Z. (2019). Bakıma muhtaç engellilere bakım veren kadınların yaşadıkları güçlükler: Muğla İli örneği. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
  • Bayramlar, K. ve Çankaya, T. (2018). Engelli Sporcularda Ortez Yaklaşımları. Turkiye Klinikleri Physiotherapy and Rehabilitation-Special Topics, 4(1), 73-79. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-engelli-sporcularda-ortez-yaklasimlari82142.html
  • Boztepe, M. (2013). Osmanlı Devleti'nin taşra yönetimini şekillendiren “merkeziyetçilik” yaklaşımı ve günümüze etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/55854
  • Böheim, R. ve Leoni, T. (2018). Sickness and disability policies: Reform paths in OECD countries between 1990 and 2014. International Journal of Social Welfare, 27(2), 168-185. https://doi.org/10.1111/ijsw.12295
  • Coşkun, A. (2018). Zihinsel ve fiziksel engelli bireylere bakım hizmeti veren aile üyelerinin yaşam doyumu ve bakım yüklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara.
  • Çeri, G. (2018). Makinelerde iş güvenliği kapsamı, kaza oranlarının değerlendirilmesi ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
  • Çondur, F., Yenipazarlı, A. ve Cömertler, N. (2020). Engelli istihdamının Dünya’da ve Türkiye’deki görünümü. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 347-362. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1128161
  • Demir, H. (2020). Engellilerin anayasal ve yasal hakları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara.
  • Erdoğan, O. (2017). İnsan hakları bağlamında engelli kadınların sosyo-ekonomik sorunları: Trabzon ili örneği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(14), 89-114. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/308387
  • Erken, B. (2015). Dil Sükûtta Eller İcraatta: Osmanlı sarayı ve toplumunda dilsizler. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi, Ordu.
  • Erten, H. ve Arıcı, N. (2022). İşaret dilinin tarihi serüveni ve Türk işaret dili. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 1-14. https://doi.org/10.32709/akusosbil.876469
  • Eyigün, H. (2023). Engellilerin yaşadığı deneyimler üzerine sosyolojik bir analiz: Ordu ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi, Ordu.
  • Gatwiri, K., McPherson, L. ve James, S. (2024). Experiences of Children and Young People with a Disability in Out‐of‐Home Care in Australia: A Scoping Review. Health & Social Care in the Community, 2024(1), 3456823. https://doi.org/10.1155/2024/3456823
  • Genç, Y. ve Çat, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 363-394. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/17744
  • Gerşil, G. S. ve Yemişci, D. A. (2020). Korumalı işyeri kapsamında zihinsel engelli istihdamı: manisa osb yönetiminde zek i projesi örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1125-1153. https://doi.org/10.16953/deusosbil.753110
  • Goering, S. (2015). Rethinking disability: the social model of disability and chronic disease. Current reviews in musculoskeletal medicine, 8, 134-138. https://doi.org/10.1007/s12178-015-9273-z
  • Güvendi, F. M. (2017). Eğitim alanında faaliyet gösteren yerel sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarının ve sorunlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Haegele, J. A. ve Hodge, S. (2016). Disability discourse: Overview and critiques of the medical and social models. Quest, 68(2), 193-206. https://doi.org/10.1080/00336297.2016.1143849
  • Islam, M. Z. ve Jahan, A. (2018). Disability Rights: Challenges and Opportunities in Bangladesh. Journal of Asian and African Social Science and Humanities, 4(2), 45-51. https://www.aarcentre.com/ojs3/index.php/jaash/article/view/191/429
  • İmadoğlu, T., Kurşuncu, R. ve Çavuş, M. F. (2021). Sosyal kaygı ile baş etme ve öz yeterlilik: engelli çalışanlar üzerine bir araştırma. EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 5(8), 173-190. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1750679
  • İnanç, K. M. (2021). Türkiye'de yaşayan engelli bireylerin refah bağlamında bakım sorununa ilişkin sosyal destek uygulamaları: Bir İstanbul örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
  • İzmirlioğlu, Ö. (2019). İşverenlere sağlanan sosyal sigorta prim teşviklerinin istihdama etkisi ve uygulamada karşılaşılan sorunlar: Denizli örneği. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Kalaycı, S. (2020). Engelli bireylerin kamusal hizmetlere erişebilmesinde belediyelerin yeri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 83-104. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.817709
  • Kandur, A. (2023). Türkiye Cumhuriyeti'nde engelli eğitimi (1923-1972). Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Karadaş, E. (2019). Cumhuriyetten günümüze sosyal politikalardaki dönüşüm. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Karataş, Z. (2011). Evde bakım hizmeti sunan aile bireyi bakıcıların moral ve manevi değerlerinin başaçıkmadaki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
  • Kaya, Ç. (2017). Otel işletmelerinde istihdam edilen engelli bireylerin iş yaşamına ilişkin algılardaki sorunlar: Antalya örneği. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
  • Keränen, H. (2016). Inclusion of the students with special needs in the Finnish primary education. https://oulurepo.oulu.fi/handle/10024/6711
  • Kızılkaya, S. (2016). Yoksulluk-engellilik ilişkisi ve evde akraba bakımı uygulamasının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Kliksberg, B. (2004). Examining myths and truths in public social policy: the Latin American case. International Review of Administrative Sciences, 70(4), 649-664. https://doi.org/10.1177/0020852304048451
  • Koç, S. ve Çolak, K. (2024). Engelli Bireylerin İstihdamında Erişilebilir Şehirlerin Kolaylaştırıcı Etkisine Dair Bir Analiz. Şura Akademi, (5), 11-24. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3690463
  • Köksal, A. (2010). Türkiye'de engelli istihdamı ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
  • Köleoğlu, Y. ve Seyyar, A. (2021). Engelli Dostu İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Özel İş Analizi. Hak İş Uluslararası Emek Ve Toplum Dergisi, 10(28), 546-479. https://doi.org/10.31199/hakisderg.1010987
  • Lu, L. ve Du, Y. (2021, May). The Status Quo and Cause Analysis of Hidden Discrimination Under the Employment Protection Policy for Women—Based on the Perspective of Social Gender Theory. In 7th International Conference on Humanities and Social Science Research.
  • Mamatoğlu, N. ve Tasa, H. (2018). Engelliye yönelik ayrımcılık ve iş yerinde engelli. Türkiye Klinikleri J Psychol-Special Topics, 3(1), 1-10. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/trengelliye-yonelik-ayrimcilik-ve-is-yerinde-engelli-81821.html
  • McKinney, E. L. ve Swartz, L. (2022). Integration into higher education: experiences of disabled students in South Africa. Studies in Higher Education, 47(2), 367-377. https://doi.org/10.1080/03075079.2020.1750581
  • Murfitt, K., Crosbie, J., Zammit, J. ve Williams, G. (2018). Employer engagement in disability employment: A missing link for small to medium organizations–a review of the literature. Journal of Vocational Rehabilitation, 48(3), 417-431. https://doi.org/10.3233/JVR180949
  • Müftüoğlu, B. G. (2012). Türkiye’de Yeni Emek Denetim ve Kontrol Alanı: Kalkınma Ajansları. Çalışma ve Toplum, 2(33), 95-116. https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/2576190
  • Neufeldt, A. H. ve Mathieson, R. (1994). Empirical dimensions of discrimination against disabled people. Health & Hum. Rts., 1, 174. https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/harhrj1&div=21&id=&page
  • Omerov, M. (2020). Tanzimat’tan Osmanlı Hâkimiyeti’nin sonuna kadar Makedonya’da vakıflar. Doktora Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Oral, Z. ve Akalın, Ş. H. (2024). Türk Sağır Kültürünün Tarihsel Kökleri. Milli Folklor, 18(143), 5- 15. https://doi.org/10.58242/millifolklor.1339540
  • Orhan, S. ve Özkan, E. (2020). Engelli kadın olmak. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 1-19. https://doi.org/10.32709/akusosbil.524633
  • Orhan, S. ve Uysal, S. (2019). Engelli bireylerin çalışma hayatında maruz kaldıkları duygusal yükler: Sakarya ili örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 270-291. https://doi.org/10.15869/itobiad.472032
  • Ölmezoğlu, N. İ. (2015). Çalışma yaşamında engelliler: Gümüşhane ili engelli istihdamına ilişkin emek arz yönlü bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Pangaliyeva, Z. (2023). Engellilere yönelik hizmet politikalarının sosyolojik karşılaştırılması: Kazakistan ve Türkiye örneğinde. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Partici, R. (2018). Üniversitelerde eğitim gören engelli öğrencilerin eğitimleri sırasında karşılaştıkları problemler. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Retief, M. ve Letšosa, R. (2018). Models of disability: A brief overview. HTS Teologiese Studies/Theological Studies, 74(1). https://www.ajol.info/index.php/hts/article/view/177914
  • Selçuk, S. D. (2019). Engellilerin çalışma hayatında karşılaştıkları sorunlar: Çanakkale Belediyesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Sofokleous, R. ve Stylianou, S. (2023). Effects of Exposure to Medical Model and Social Model Online Constructions of Disability on Attitudes Toward Wheelchair Users: Results from an Online Experiment. Journal of Creative Communications, 18(1), 61-78. https://doi.org/10.1177/09732586221136260
  • Sprunger, N. S., Harvey, M. W. ve Quick, M. M. (2018). Special education transition predictors for post-school success: Findings from the field. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 62(2), 116-128. https://doi.org/10.1080/1045988X.2017.1393789
  • Subaşıoğlu, F. ve Fenge, Z. Z. A. (2019). Dünyada ve Türkiye'de görme engellilik: Zaman çizelgesi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59(1), 595-645. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.31
  • Swenor, B. K. (2021). Disability inclusion: A missing ingredient for food system equity. Global Food Security, 31, 100584. https://doi.org/10.1016/j.gfs.2021.100584
  • Şener, B. ve Tanrısever, C. (2017). Lise düzeyinde turizm eğitimi alan hafif düzeyde zihin engelli öğrencilerin staj süreçlerine ilişkin işveren tutumları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (64), 380-403. https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/438420
  • Şimşek, K. (2017). II. Abdülhamit Dönemi Osmanlı Devleti'nde engelliler ve engelli politikaları (1876 – 1909). Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Pamukkale.
  • Tosun, Ü. (2024). Engellilik Bağlamında Çocuk Hakları. Journal of Sustainable Education Studies, 5(3), 141-151. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3733705
  • Tyagi, R., Vishwakarma, S., Alexandrovich, Z. S. ve Mohammmed, S. (2020). ICT skills for sustainable development goal 4. Quality Education, 435-442. https://doi.org/10.1007/978-3- 319-95870-5_39
  • Yavuz, N. (2019). Engelli hakları ve engellilerin kente erişebilirliğinin kentli hakları perspektifinden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Yelçe, Z. N. (2020). Engellilik tarihi araştırmalarına genel bir bakış. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
  • Yeo, R. ve Moore, K. (2003). Including disabled people in poverty reduction work:“Nothing about us, without us”. World development, 31(3), 571-590. https://doi.org/10.1016/S0305- 750X(02)00218-8
  • Yıldırım, Ç. (2020). İş hayatında 25-45 yaş arası fiziksel engelli bireylerin istihdamı iş sağlığı ve güvenliği; Bir araştırma örneği. Doktora Tezi, İstanbul Rumeli Üniversitesi, İstanbul.
  • Yılmaz, C. (2019). Yükseköğretim kurumlarının engellilerin erişebilirliği açısından incelenmesi: Nişantaşı Üniversitesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Yılmaz, S. ve Paçacı, İ. (2019). Türkiye’de sosyal devlet ilkesi ve engellilere yönelik yayıncılık. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, (3), 43-68. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1162164

Investigating Disability Employment in The Ottoman Empire in The Light of Current Practices

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 145 - 161, 31.12.2024

Burak Can Korkmaz , Ahmet Emin Arı

https://doi.org/10.38122/ased.1502097

Öz

It is crucial for disabled individuals to participate in work life in order to live independently and ensure their economic freedom. In this sense, the social values and traditions that shape the employment of disabled people have a long history in our country, and it is also known that the infrastructure of institutionalization was laid before the Republic. Therefore, it is thought that it will be important to consider the Ottoman Empire period as the basis on which the stereotypical attitudes and current policies in our society regarding the employment of disabled people are based. Examining the situation of today's disability employment in the Ottoman Empire period and evaluating it in terms of today's practices is considered valuable in terms of developing a holistic perspective on disability employment in our country. Therefore, this article aims to explain the employment practices of disabled people during the Ottoman Empire and discuss them in terms of today's practices. The fact that social policies emerged and became widespread in a time not too distant from today makes it very difficult to evaluate old periods in the light of these policies. However, in terms of being a continuation of each other, a common attitude is noticeable between the Ottoman Empire and the Republic of Turkey in terms of the active participation of disabled people in society. Evaluating the practices and understandings of previous times will make a significant contribution to the literature in terms of providing a basis for today's social policies. Despite the positive attitude towards disabled individuals in the Ottoman Empire, the fact that institutionalization was late is essential in terms of showing that disability employment policies did not exist in practice but were the source of the policies produced by the State of the Republic of Turkey. Today's institutionalization and the existence of social policies are crucial for the inclusion of disabled individuals. The development of a positive attitude towards disabled individuals in the Ottoman Empire is seen as valuable in terms of shaping positive attitudes towards disabled individuals in today's disability employment.

Anahtar Kelimeler

Social Policy Disadvantaged Groups Disability Employment

Kaynakça

  • Akgül, M. (2022). Türkiye'de engelli istihdam politikaları ve İŞKUR'un rolü: Karaman ilinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.
  • Aktı, S. (2024). Bursa'da dezavantajlı gruplara yönelik kurulan Osmanlı vakıfları ve faaliyetleri. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Akyol, E. D. (2013). Sultan II. Abdülhamid döneminde sosyal politika uygulamaları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 7(31), 33-47. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/197905
  • Alajlan, M. I. (2023). Employment of people with disabilities in the private sector: ethnographic qualitative study. Information Sciences Letters, 12(5), 2261-2274. http://dx.doi.org/10.18576/isl/120558
  • Aydın, S. ve Yıldız, R. (2021). Sosyal Hizmet Uygulamalarında Sosyal Rol Valörizasyon Kuramı: Osmanlıda İşitme ve Görme Engelliler Örneği. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, (18), 251-286. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2164827
  • Aykanat, M. (2020). Engellilerin Hâkimlik Yapması Tartışmalarına Osmanlı Hukukundan Bir Bakış. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1(42), 149-172. https://dergipark.org.tr/en/pub/taad/issue/58517/857906
  • Balık, Z. (2019). Bakıma muhtaç engellilere bakım veren kadınların yaşadıkları güçlükler: Muğla İli örneği. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
  • Bayramlar, K. ve Çankaya, T. (2018). Engelli Sporcularda Ortez Yaklaşımları. Turkiye Klinikleri Physiotherapy and Rehabilitation-Special Topics, 4(1), 73-79. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-engelli-sporcularda-ortez-yaklasimlari82142.html
  • Boztepe, M. (2013). Osmanlı Devleti'nin taşra yönetimini şekillendiren “merkeziyetçilik” yaklaşımı ve günümüze etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36). https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/55854
  • Böheim, R. ve Leoni, T. (2018). Sickness and disability policies: Reform paths in OECD countries between 1990 and 2014. International Journal of Social Welfare, 27(2), 168-185. https://doi.org/10.1111/ijsw.12295
  • Coşkun, A. (2018). Zihinsel ve fiziksel engelli bireylere bakım hizmeti veren aile üyelerinin yaşam doyumu ve bakım yüklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ankara.
  • Çeri, G. (2018). Makinelerde iş güvenliği kapsamı, kaza oranlarının değerlendirilmesi ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
  • Çondur, F., Yenipazarlı, A. ve Cömertler, N. (2020). Engelli istihdamının Dünya’da ve Türkiye’deki görünümü. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 347-362. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1128161
  • Demir, H. (2020). Engellilerin anayasal ve yasal hakları. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara.
  • Erdoğan, O. (2017). İnsan hakları bağlamında engelli kadınların sosyo-ekonomik sorunları: Trabzon ili örneği. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 6(14), 89-114. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/308387
  • Erken, B. (2015). Dil Sükûtta Eller İcraatta: Osmanlı sarayı ve toplumunda dilsizler. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi, Ordu.
  • Erten, H. ve Arıcı, N. (2022). İşaret dilinin tarihi serüveni ve Türk işaret dili. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 1-14. https://doi.org/10.32709/akusosbil.876469
  • Eyigün, H. (2023). Engellilerin yaşadığı deneyimler üzerine sosyolojik bir analiz: Ordu ili örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi, Ordu.
  • Gatwiri, K., McPherson, L. ve James, S. (2024). Experiences of Children and Young People with a Disability in Out‐of‐Home Care in Australia: A Scoping Review. Health & Social Care in the Community, 2024(1), 3456823. https://doi.org/10.1155/2024/3456823
  • Genç, Y. ve Çat, G. (2013). Engellilerin istihdamı ve sosyal içerme ilişkisi. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), 363-394. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/17744
  • Gerşil, G. S. ve Yemişci, D. A. (2020). Korumalı işyeri kapsamında zihinsel engelli istihdamı: manisa osb yönetiminde zek i projesi örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1125-1153. https://doi.org/10.16953/deusosbil.753110
  • Goering, S. (2015). Rethinking disability: the social model of disability and chronic disease. Current reviews in musculoskeletal medicine, 8, 134-138. https://doi.org/10.1007/s12178-015-9273-z
  • Güvendi, F. M. (2017). Eğitim alanında faaliyet gösteren yerel sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarının ve sorunlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Haegele, J. A. ve Hodge, S. (2016). Disability discourse: Overview and critiques of the medical and social models. Quest, 68(2), 193-206. https://doi.org/10.1080/00336297.2016.1143849
  • Islam, M. Z. ve Jahan, A. (2018). Disability Rights: Challenges and Opportunities in Bangladesh. Journal of Asian and African Social Science and Humanities, 4(2), 45-51. https://www.aarcentre.com/ojs3/index.php/jaash/article/view/191/429
  • İmadoğlu, T., Kurşuncu, R. ve Çavuş, M. F. (2021). Sosyal kaygı ile baş etme ve öz yeterlilik: engelli çalışanlar üzerine bir araştırma. EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 5(8), 173-190. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1750679
  • İnanç, K. M. (2021). Türkiye'de yaşayan engelli bireylerin refah bağlamında bakım sorununa ilişkin sosyal destek uygulamaları: Bir İstanbul örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
  • İzmirlioğlu, Ö. (2019). İşverenlere sağlanan sosyal sigorta prim teşviklerinin istihdama etkisi ve uygulamada karşılaşılan sorunlar: Denizli örneği. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Kalaycı, S. (2020). Engelli bireylerin kamusal hizmetlere erişebilmesinde belediyelerin yeri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 83-104. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.817709
  • Kandur, A. (2023). Türkiye Cumhuriyeti'nde engelli eğitimi (1923-1972). Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Karadaş, E. (2019). Cumhuriyetten günümüze sosyal politikalardaki dönüşüm. Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Karataş, Z. (2011). Evde bakım hizmeti sunan aile bireyi bakıcıların moral ve manevi değerlerinin başaçıkmadaki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
  • Kaya, Ç. (2017). Otel işletmelerinde istihdam edilen engelli bireylerin iş yaşamına ilişkin algılardaki sorunlar: Antalya örneği. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
  • Keränen, H. (2016). Inclusion of the students with special needs in the Finnish primary education. https://oulurepo.oulu.fi/handle/10024/6711
  • Kızılkaya, S. (2016). Yoksulluk-engellilik ilişkisi ve evde akraba bakımı uygulamasının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Kliksberg, B. (2004). Examining myths and truths in public social policy: the Latin American case. International Review of Administrative Sciences, 70(4), 649-664. https://doi.org/10.1177/0020852304048451
  • Koç, S. ve Çolak, K. (2024). Engelli Bireylerin İstihdamında Erişilebilir Şehirlerin Kolaylaştırıcı Etkisine Dair Bir Analiz. Şura Akademi, (5), 11-24. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3690463
  • Köksal, A. (2010). Türkiye'de engelli istihdamı ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
  • Köleoğlu, Y. ve Seyyar, A. (2021). Engelli Dostu İnsan Kaynakları Yönetimi Açısından Özel İş Analizi. Hak İş Uluslararası Emek Ve Toplum Dergisi, 10(28), 546-479. https://doi.org/10.31199/hakisderg.1010987
  • Lu, L. ve Du, Y. (2021, May). The Status Quo and Cause Analysis of Hidden Discrimination Under the Employment Protection Policy for Women—Based on the Perspective of Social Gender Theory. In 7th International Conference on Humanities and Social Science Research.
  • Mamatoğlu, N. ve Tasa, H. (2018). Engelliye yönelik ayrımcılık ve iş yerinde engelli. Türkiye Klinikleri J Psychol-Special Topics, 3(1), 1-10. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/trengelliye-yonelik-ayrimcilik-ve-is-yerinde-engelli-81821.html
  • McKinney, E. L. ve Swartz, L. (2022). Integration into higher education: experiences of disabled students in South Africa. Studies in Higher Education, 47(2), 367-377. https://doi.org/10.1080/03075079.2020.1750581
  • Murfitt, K., Crosbie, J., Zammit, J. ve Williams, G. (2018). Employer engagement in disability employment: A missing link for small to medium organizations–a review of the literature. Journal of Vocational Rehabilitation, 48(3), 417-431. https://doi.org/10.3233/JVR180949
  • Müftüoğlu, B. G. (2012). Türkiye’de Yeni Emek Denetim ve Kontrol Alanı: Kalkınma Ajansları. Çalışma ve Toplum, 2(33), 95-116. https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/2576190
  • Neufeldt, A. H. ve Mathieson, R. (1994). Empirical dimensions of discrimination against disabled people. Health & Hum. Rts., 1, 174. https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/harhrj1&div=21&id=&page
  • Omerov, M. (2020). Tanzimat’tan Osmanlı Hâkimiyeti’nin sonuna kadar Makedonya’da vakıflar. Doktora Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Oral, Z. ve Akalın, Ş. H. (2024). Türk Sağır Kültürünün Tarihsel Kökleri. Milli Folklor, 18(143), 5- 15. https://doi.org/10.58242/millifolklor.1339540
  • Orhan, S. ve Özkan, E. (2020). Engelli kadın olmak. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 1-19. https://doi.org/10.32709/akusosbil.524633
  • Orhan, S. ve Uysal, S. (2019). Engelli bireylerin çalışma hayatında maruz kaldıkları duygusal yükler: Sakarya ili örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 270-291. https://doi.org/10.15869/itobiad.472032
  • Ölmezoğlu, N. İ. (2015). Çalışma yaşamında engelliler: Gümüşhane ili engelli istihdamına ilişkin emek arz yönlü bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Pangaliyeva, Z. (2023). Engellilere yönelik hizmet politikalarının sosyolojik karşılaştırılması: Kazakistan ve Türkiye örneğinde. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
  • Partici, R. (2018). Üniversitelerde eğitim gören engelli öğrencilerin eğitimleri sırasında karşılaştıkları problemler. Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
  • Retief, M. ve Letšosa, R. (2018). Models of disability: A brief overview. HTS Teologiese Studies/Theological Studies, 74(1). https://www.ajol.info/index.php/hts/article/view/177914
  • Selçuk, S. D. (2019). Engellilerin çalışma hayatında karşılaştıkları sorunlar: Çanakkale Belediyesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Sofokleous, R. ve Stylianou, S. (2023). Effects of Exposure to Medical Model and Social Model Online Constructions of Disability on Attitudes Toward Wheelchair Users: Results from an Online Experiment. Journal of Creative Communications, 18(1), 61-78. https://doi.org/10.1177/09732586221136260
  • Sprunger, N. S., Harvey, M. W. ve Quick, M. M. (2018). Special education transition predictors for post-school success: Findings from the field. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 62(2), 116-128. https://doi.org/10.1080/1045988X.2017.1393789
  • Subaşıoğlu, F. ve Fenge, Z. Z. A. (2019). Dünyada ve Türkiye'de görme engellilik: Zaman çizelgesi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59(1), 595-645. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.31
  • Swenor, B. K. (2021). Disability inclusion: A missing ingredient for food system equity. Global Food Security, 31, 100584. https://doi.org/10.1016/j.gfs.2021.100584
  • Şener, B. ve Tanrısever, C. (2017). Lise düzeyinde turizm eğitimi alan hafif düzeyde zihin engelli öğrencilerin staj süreçlerine ilişkin işveren tutumları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (64), 380-403. https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/438420
  • Şimşek, K. (2017). II. Abdülhamit Dönemi Osmanlı Devleti'nde engelliler ve engelli politikaları (1876 – 1909). Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Pamukkale.
  • Tosun, Ü. (2024). Engellilik Bağlamında Çocuk Hakları. Journal of Sustainable Education Studies, 5(3), 141-151. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3733705
  • Tyagi, R., Vishwakarma, S., Alexandrovich, Z. S. ve Mohammmed, S. (2020). ICT skills for sustainable development goal 4. Quality Education, 435-442. https://doi.org/10.1007/978-3- 319-95870-5_39
  • Yavuz, N. (2019). Engelli hakları ve engellilerin kente erişebilirliğinin kentli hakları perspektifinden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Yelçe, Z. N. (2020). Engellilik tarihi araştırmalarına genel bir bakış. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınevi.
  • Yeo, R. ve Moore, K. (2003). Including disabled people in poverty reduction work:“Nothing about us, without us”. World development, 31(3), 571-590. https://doi.org/10.1016/S0305- 750X(02)00218-8
  • Yıldırım, Ç. (2020). İş hayatında 25-45 yaş arası fiziksel engelli bireylerin istihdamı iş sağlığı ve güvenliği; Bir araştırma örneği. Doktora Tezi, İstanbul Rumeli Üniversitesi, İstanbul.
  • Yılmaz, C. (2019). Yükseköğretim kurumlarının engellilerin erişebilirliği açısından incelenmesi: Nişantaşı Üniversitesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
  • Yılmaz, S. ve Paçacı, İ. (2019). Türkiye’de sosyal devlet ilkesi ve engellilere yönelik yayıncılık. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, (3), 43-68. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1162164
Toplam 68 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dezavantajlı Gruplar, Sosyal Refah Politikaları
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Burak Can Korkmaz 0000-0002-7122-9289

Ahmet Emin Arı 0000-0003-3399-0920

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 17 Haziran 2024
Kabul Tarihi 27 Aralık 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Korkmaz, B. C., & Arı, A. E. (2024). Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 145-161. https://doi.org/10.38122/ased.1502097
AMA Korkmaz BC, Arı AE. Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi. ASED. Aralık 2024;8(2):145-161. doi:10.38122/ased.1502097
Chicago Korkmaz, Burak Can, ve Ahmet Emin Arı. “Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8, sy. 2 (Aralık 2024): 145-61. https://doi.org/10.38122/ased.1502097.
EndNote Korkmaz BC, Arı AE (01 Aralık 2024) Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8 2 145–161.
IEEE B. C. Korkmaz ve A. E. Arı, “Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi”, ASED, c. 8, sy. 2, ss. 145–161, 2024, doi: 10.38122/ased.1502097.
ISNAD Korkmaz, Burak Can - Arı, Ahmet Emin. “Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8/2 (Aralık 2024), 145-161. https://doi.org/10.38122/ased.1502097.
JAMA Korkmaz BC, Arı AE. Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi. ASED. 2024;8:145–161.
MLA Korkmaz, Burak Can ve Ahmet Emin Arı. “Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 8, sy. 2, 2024, ss. 145-61, doi:10.38122/ased.1502097.
Vancouver Korkmaz BC, Arı AE. Osmanlı Devleti’nde Engelli İstihdamının Günümüzdeki Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi. ASED. 2024;8(2):145-61.
 Kapak Resmi İndir