Öz
Bu araştırmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre farkındalıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. 2021-2022 eğitim öğretim yılında Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi sosyal bilgiler Öğretmenliği bölümüne devam eden 82 öğretmen adayıyla yapılan araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması desenine uygun olarak yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak soru formu kullanılmıştır. Soru formu ile elde edilen veriler betimsel veri analiz kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre sosyal bilgiler öğretmen adaylarının hemen hemen hepsinin tarihi çevre tanımını yapabildikleri ve tarihi çevre tanımına uygun mekânlara gittikleri belirlenmiştir. Öğretmen adayları öğrenim gördükleri Nevşehir ilinde bulunan tarihi çevre kategorisinde bulunan gitmiş oldukları mekânlar içerisinde en çok müze ziyaretleri yer alırken, yeraltı şehirleri, kiliseler ve kaleler gittikleri diğer tarihi çevreler arasındadır. Öğretmen adaylarından çok azı Nevşehir’deki tarihi çevreleri bilmediğini çok az bir kısmı da bildiğini fakat gitmediğini ifade etmiştir. Sosyal bilgiler öğretim programının tarihi çevre açısından rolünün en çok, tarihi bilgi sağlaması açısından önemli olduğuna değinmişlerdir. Tarihi çevre ziyaretinin öğretmen adaylarına tarihi tanıma kazanımı edindikleri belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akkuş, A., & Meydan, A. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi ve coğrafi mekân uygulamalarının değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 14-30.
- Akpınar, M., & Kaymakçı, S. (2012). Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Education Journal, 605-626.
- Alkış, S., & Oğuzoğlu, Y. (2005b). Ülkemiz koşullarında tarihi çevre eğitiminin önemini gerekliliğini arttıran etkenler. Eğitim Fakültesi Dergisi, 347-361.
- Aslan, E. (2016). Geçmişten günümüze sosyal bilgiler. D. Dilek (Ed.) içinde, Sosyal bilgiler eğitimi (s. 3-48). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Avcı, C., & Öner, G. (2015). Tarihi mekânlar ile sosyal bilgiler öğretimi: sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 108-133.
- Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde miles-huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1-15.
- Barr, R., Barth, J., & Shermis, S. (2013). Sosyal bilgilerin doğası. Ankara: Pegem Akademi.
- Bektaş, Ö. (2019). Sosyal bilgiler ve sosyal bilimler. R. Turan, & T. Yıldırım (Ed.) içinde, Sosyal bilgilerin temelleri (s. 1-32). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Başoğlu, O., Güngördü, F. V., & Karakoç, M. (2018). Nevşehir’de en erken yerleşim izleri, sofular höyük. Colloquium Anatolicum, 19-31.
- Çatak, M. (2016). Sosyal bilgiler programlarının tarihi gelişimi. S. Şimşek (Ed.) içinde, Sosyal bilgiler öğretimi (s. 1-24). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çulha Özbaş, B. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel alanlar. A. Şimşek, & S. Kaymakçı (Ed.) içinde, Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (s. 143-160). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Demircioğlu, İ. H., & Demircioğlu, E. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel çevrenin kullanımı. A. Şimşek, & S. Kaymakçı (Ed.) içinde, Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (s. 99-111). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Erpek, C., Kavalçalan, E., & Uyar, B. T. (2021). Yeni veriler ışığında nevşehir kent tarihi ve nevşehir kalesi üzerine bir değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 164-181.
- Görecek Baybars, M. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının okul dışı öğrenme hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Researcher, 218-229.
- Kabapınar, Y. (2019). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Kamçı, S. (2015). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Karakaş Özür, N., & Şahin, S. (2017). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. Ahi Evran Universitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 324-347.
- Kırıkçı, A. C., & Yılmaz, K. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre eğitimine yönelik görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 74-86.
- Kolay, A. İ. "DAMAD İBRÂHİM PAŞA KÜLLİYESİ", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/damad-ibrahim-pasa-kulliyesi--nevsehir (05.09.2022).
- Korat, G. (2010). Taş kapıdan taçkapıya kapadokya. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Meydan, A., & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 402-422.
- Okuyucu, D. (2007). Derinkuyu Yeraltı Şehri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Oran, M. (2019). Son sınıf sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yerel tarih ile ilgili görüşleri. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, 299-313.
- Ödekan, A. (tarihsiz). Mimarlık ve sanat tarihi (1600 - 1908). Zirveden çöküşe osmanlı tarihi (1600 - 1908) (s. 369-455). içinde İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Özteke, H. (2004). Ortaöğretimde sanat eğitimi ile tarihi çevre bilincinin geliştirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Sönmez, V. (1997). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şahin, İ. "NEVŞEHİR", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/nevsehir (05.09.2022).https://islamansiklopedisi.org.tr/nevsehir adresinden alındı
- Şimşek, A., & Kaymakçı, S. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminin amacı ve kapsamı. A. Şimşek, & S. Kaymakçı (Ed.) içinde, Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (s. 1-11). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Ürey, M., & Kaymakçı, S. (2020). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi dersinde kullanılan okul dışı öğrenme ortamları ve uygulamaları hakkındaki görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 7-32.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, K., & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 21-39.
Öz
In this study, it was aimed to examine the historical environment awareness of social studies teacher candidates. In the 2021-2022 academic year, the research conducted with 82 pre-service teachers attending the Social Studies Teaching Department of Nevşehir Hacı Bektaş Veli University was carried out in accordance with the case study pattern, one of the qualitative research methods. Questionnaire form was used as data collection tool. The data obtained with the questionnaire were analyzed using descriptive data analysis. According to the findings of the research, it has been determined that almost all of the social studies teacher candidates can define the historical environment and go to places that are suitable for the historical environment definition. While teacher candidates visit museums the most among the places in the historical environment category in the province of Nevşehir where they studied, underground cities, churches and castles are among the other historical environments they went to. Few of the pre-service teachers stated that they did not know about the historical places in Nevşehir, and very few of them stated that they knew but did not go. They mentioned that the role of the social studies curriculum in terms of historical environment is most important in terms of providing historical information. It has been determined that the historical environment visit has gained the teacher candidates the acquisition of historical recognition.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akkuş, A., & Meydan, A. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi ve coğrafi mekân uygulamalarının değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 14-30.
- Akpınar, M., & Kaymakçı, S. (2012). Ülkemizde sosyal bilgiler öğretiminin genel amaçlarına karşılaştırmalı bir bakış. Kastamonu Education Journal, 605-626.
- Alkış, S., & Oğuzoğlu, Y. (2005b). Ülkemiz koşullarında tarihi çevre eğitiminin önemini gerekliliğini arttıran etkenler. Eğitim Fakültesi Dergisi, 347-361.
- Aslan, E. (2016). Geçmişten günümüze sosyal bilgiler. D. Dilek (Ed.) içinde, Sosyal bilgiler eğitimi (s. 3-48). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Avcı, C., & Öner, G. (2015). Tarihi mekânlar ile sosyal bilgiler öğretimi: sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 108-133.
- Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde miles-huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1-15.
- Barr, R., Barth, J., & Shermis, S. (2013). Sosyal bilgilerin doğası. Ankara: Pegem Akademi.
- Bektaş, Ö. (2019). Sosyal bilgiler ve sosyal bilimler. R. Turan, & T. Yıldırım (Ed.) içinde, Sosyal bilgilerin temelleri (s. 1-32). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Başoğlu, O., Güngördü, F. V., & Karakoç, M. (2018). Nevşehir’de en erken yerleşim izleri, sofular höyük. Colloquium Anatolicum, 19-31.
- Çatak, M. (2016). Sosyal bilgiler programlarının tarihi gelişimi. S. Şimşek (Ed.) içinde, Sosyal bilgiler öğretimi (s. 1-24). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Çulha Özbaş, B. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel alanlar. A. Şimşek, & S. Kaymakçı (Ed.) içinde, Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (s. 143-160). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Demircioğlu, İ. H., & Demircioğlu, E. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminde tarihsel çevrenin kullanımı. A. Şimşek, & S. Kaymakçı (Ed.) içinde, Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (s. 99-111). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Erpek, C., Kavalçalan, E., & Uyar, B. T. (2021). Yeni veriler ışığında nevşehir kent tarihi ve nevşehir kalesi üzerine bir değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 164-181.
- Görecek Baybars, M. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının okul dışı öğrenme hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Researcher, 218-229.
- Kabapınar, Y. (2019). Kuramdan uygulamaya sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Kamçı, S. (2015). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde müze kullanımına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Karakaş Özür, N., & Şahin, S. (2017). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. Ahi Evran Universitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 324-347.
- Kırıkçı, A. C., & Yılmaz, K. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre eğitimine yönelik görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 74-86.
- Kolay, A. İ. "DAMAD İBRÂHİM PAŞA KÜLLİYESİ", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/damad-ibrahim-pasa-kulliyesi--nevsehir (05.09.2022).
- Korat, G. (2010). Taş kapıdan taçkapıya kapadokya. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Meydan, A., & Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 402-422.
- Okuyucu, D. (2007). Derinkuyu Yeraltı Şehri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Oran, M. (2019). Son sınıf sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yerel tarih ile ilgili görüşleri. Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, 299-313.
- Ödekan, A. (tarihsiz). Mimarlık ve sanat tarihi (1600 - 1908). Zirveden çöküşe osmanlı tarihi (1600 - 1908) (s. 369-455). içinde İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Özteke, H. (2004). Ortaöğretimde sanat eğitimi ile tarihi çevre bilincinin geliştirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Sönmez, V. (1997). Sosyal bilgiler öğretimi ve öğretmen kılavuzu. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şahin, İ. "NEVŞEHİR", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/nevsehir (05.09.2022).https://islamansiklopedisi.org.tr/nevsehir adresinden alındı
- Şimşek, A., & Kaymakçı, S. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminin amacı ve kapsamı. A. Şimşek, & S. Kaymakçı (Ed.) içinde, Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi (s. 1-11). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Ürey, M., & Kaymakçı, S. (2020). Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi dersinde kullanılan okul dışı öğrenme ortamları ve uygulamaları hakkındaki görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 7-32.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, K., & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin müze gezilerine ve müzelerin sosyal bilgiler öğretiminde kullanılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 21-39.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2023 |
| Kabul Tarihi | 19 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 7 Sayı: 1 |
