Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913)

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 279 - 297, 29.12.2019

Öz

II. Meşrutiyet’in ilanından sonra adliyelerin
merkez ve taşra teşkilatlarında önemli bazı değişikliklere gidilmiştir. Bu
çerçevede teşkilatın personel eksikliği giderilmeye çalışılmış, taşrada yeni
adliye binaları yapılarak mahkemeler açılmış, teftiş mekanizmasına işlerlik
kazandırılmasına özen gösterilmiştir. Ayrıca mahkemelerin iş yoğunluğunun
azaltılmasına, işlemlerin hızlı yürütülmesine yönelik tedbirler alınmıştır. Bütün
bu adımlar Anadolu’daki mahkemelerin iş ve işlemlerinde ne gibi sonuçlar
doğurmuştur? Bu sorunun cevabını büyük ölçüde Tanin Gazetesi yazarı Ahmet Şerif
Bey’in Anadolu seyahati sırasında gazetesine gönderdiği mektuplardan öğrenmek
mümkün olmuştur. Ahmet Şerif’in gezi mektupları, 1908 ihtilalinin hemen akabinde
yazıldıkları için, dönemin siyasi, sosyal, ekonomik yapısının Anadolu’ya nasıl
yansıdığı hakkında kıymetli bilgiler vermiştir. Özellikle adalet sisteminin
temel unsurları olan, mahkemeler, mahkeme personeli, yargılamalar gibi
konulardaki tespitleri oldukça dikkat çekicidir. Ahmet Şerif, bu konulardaki
düşüncelerini tarafsız bir gözle ifade etmiş, kendisi İttihatçı olmakla
birlikte dönemin hükümetlerini ve yöneticilerini eleştirmekten de geri kalmamıştır.
Bu çalışmada Ahmet Şerif’in taşradaki mahkemelerin fiziksel durumu, çalışma
ortamları ve yargılamaların nasıl yapıldığı hakkındaki görüşleri örneklerle
değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, Ahmet Şerif Bey’in Tanin’de
yayımlanan mektuplarının yer aldığı Anadolu’da
Tanin
isimli kitaptan, konuyla ilgili arşiv belgelerinden ve bazı araştırma
eserlerinden yararlanılmıştır.

Kaynakça

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)BOA, BEO. 3888/291574.
  • BOA, BEO. 3633/272448. BOA, BEO. 3633/272450. BOA, BEO. 3633/272453.
  • BOA, BEO. 3633/272459.
  • BOA, BEO. 3633/272547.
  • BOA, BEO. 3633/272556.
  • BOA, DH. MUİ. 4/57.
  • BOA, DH. MUİ. 5/42.
  • BOA, DH. MUİ. 6/25. BOA, DH. MUİ. 70/23.
  • BOA, DH. MUİ. 65/15. BOA, DH. MUİ. 114/23.
  • BOA, DH. MKT. 2776/28.
  • BOA, DH. MKT. 2850/80.
  • BOA, DH. MKT. 2763/12.
  • BOA, DH. MKT. 2803/98.
  • BOA, DH. MKT. 2734/53.
  • BOA, DH. MKT. 2756/60.
  • BOA, DH. MKT. 2866/100.
  • BOA, DH. MKT. 2876/97.
  • BOA, DH. MTV. 19/51.
  • BOA, DH. MTV. 14/15.
  • BOA, DH. İD. 124/82.
  • Düstur, II. Tertib, Cilt II.
  • Düstur, II. Tertib, Cilt III.
  • MMZC, Cilt 1, İçtima 87, 25 Mayıs 1325/6 Haziran 1909.
  • MMZC, Cilt 2, İçtima 100, 17 Mayıs 1326/30 Mayıs 1910.
  • MMZC, Cilt 2, İçtima 73, 30 Mart 1327/11 Nisan 1911.
  • Tanin
  • Tercüman-ı Hakikat
  • Ahmet Şerif. (1999). Anadolu’da Tanin. Haz: Mehmet Çetin Börekçi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Ahmet Şerif. (1326). Anadolu’da Tanin. İstanbul: Tanin.
  • Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkılabı Tarihi. Cilt 1, Kısım 2, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Kansu, A. (1995). 1909 Devrimi. İstanbul: İletişim.
  • Tural, E. (2008). II. Meşrutiyet Dönemi’nde Adliye ve Mezahip Nezareti’nde Bürokratik Reform. AÜHFD, 57(2), 223-252.

Tanin Newspaper’s Reporter Ahmet Şerif Bey's Observations On Ottoman Courts (1909-1913)

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 279 - 297, 29.12.2019

Öz

After the
declaration of the Second Constitutional Monarchy, some important changes were
made in the central and provincial organizations of the courthouses. In this
context, the lack of personnel of the organization was tried to be solved, new
courthouse buildings were built in the provinces and courts were opened and
attention was paid to make the inspection mechanism operational. In addition,
measures have been taken to reduce the workload of the courts and to carry out
the procedures quickly. What were the consequences of all these steps in the
work and proceedings of the courts in Anatolia? The answer to this question was
largely learned from the letters of Ahmet Şerif Bey, an author of Tanin newspaper, to his newspaper during
his Anatolian trip. Since Ahmet Şerif's travel letters were written immediately
after the 1908 revolution, he gave valuable information about how the
political, social and economic structure of the period was reflected in
Anatolia. In particular, his determinations of the fundamental elements of the
justice system, such as the courts, court personnel and the proceedings, are
quite striking. Although he was a Unionist himself, Ahmet Şerif expressed her
views on these issues with an objective view and he did not fail to criticize
the governments and rulers of the time.In this study, Ahmet Şerif’s opinions
about the physical situation of the provincial courts, working environments and
how the proceedings are conducted are evaluated with examples. In this study,
the book titled Tanin in Anatolia
,
that contains Ahmet Şerif Bey's letters were published in Tanin, archival
documents and some research works were used.

Kaynakça

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)BOA, BEO. 3888/291574.
  • BOA, BEO. 3633/272448. BOA, BEO. 3633/272450. BOA, BEO. 3633/272453.
  • BOA, BEO. 3633/272459.
  • BOA, BEO. 3633/272547.
  • BOA, BEO. 3633/272556.
  • BOA, DH. MUİ. 4/57.
  • BOA, DH. MUİ. 5/42.
  • BOA, DH. MUİ. 6/25. BOA, DH. MUİ. 70/23.
  • BOA, DH. MUİ. 65/15. BOA, DH. MUİ. 114/23.
  • BOA, DH. MKT. 2776/28.
  • BOA, DH. MKT. 2850/80.
  • BOA, DH. MKT. 2763/12.
  • BOA, DH. MKT. 2803/98.
  • BOA, DH. MKT. 2734/53.
  • BOA, DH. MKT. 2756/60.
  • BOA, DH. MKT. 2866/100.
  • BOA, DH. MKT. 2876/97.
  • BOA, DH. MTV. 19/51.
  • BOA, DH. MTV. 14/15.
  • BOA, DH. İD. 124/82.
  • Düstur, II. Tertib, Cilt II.
  • Düstur, II. Tertib, Cilt III.
  • MMZC, Cilt 1, İçtima 87, 25 Mayıs 1325/6 Haziran 1909.
  • MMZC, Cilt 2, İçtima 100, 17 Mayıs 1326/30 Mayıs 1910.
  • MMZC, Cilt 2, İçtima 73, 30 Mart 1327/11 Nisan 1911.
  • Tanin
  • Tercüman-ı Hakikat
  • Ahmet Şerif. (1999). Anadolu’da Tanin. Haz: Mehmet Çetin Börekçi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Ahmet Şerif. (1326). Anadolu’da Tanin. İstanbul: Tanin.
  • Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkılabı Tarihi. Cilt 1, Kısım 2, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Kansu, A. (1995). 1909 Devrimi. İstanbul: İletişim.
  • Tural, E. (2008). II. Meşrutiyet Dönemi’nde Adliye ve Mezahip Nezareti’nde Bürokratik Reform. AÜHFD, 57(2), 223-252.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ercimet Sarıay 0000-0002-0570-8441

Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2019
Kabul Tarihi 2 Aralık 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Sarıay, E. (2019). Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 279-297.
AMA Sarıay E. Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913). ASED. Aralık 2019;3(2):279-297.
Chicago Sarıay, Ercimet. “Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913)”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3, sy. 2 (Aralık 2019): 279-97.
EndNote Sarıay E (01 Aralık 2019) Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3 2 279–297.
IEEE E. Sarıay, “Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913)”, ASED, c. 3, sy. 2, ss. 279–297, 2019.
ISNAD Sarıay, Ercimet. “Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913)”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3/2 (Aralık 2019), 279-297.
JAMA Sarıay E. Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913). ASED. 2019;3:279–297.
MLA Sarıay, Ercimet. “Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913)”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 3, sy. 2, 2019, ss. 279-97.
Vancouver Sarıay E. Tanin Gazetesi Muhabiri Ahmet Şerif Bey’in Osmanlı Mahkemelerine Dair Gözlemleri (1909-1913). ASED. 2019;3(2):279-97.