Öz
Aim: The aim of this study was to examine the relationship between parents' health literacy level and
their knowledge of first aid practices for their children.
Material and Methods: The study was conducted between January and June 2023 among parents
of 275 children aged 0-6 years who presented to the pediatric emergency department of a provincial
children's hospital in the Western Black Sea region of Turkey with a complaint of a situation requiring
first aid at home. Data were collected using the Descriptive Information Form, the Health Literacy Scale,
and the Basic First Aid Knowledge Level Assessment Form. Statistical analyses of the study were performed using SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 22.0.
Results: The mean age of the children participating in the study was 3.92±1.38 years (0-7 years) and 72.0% (n=198) were male. The most common reasons for ED visits were swelling (arm, leg, etc.), epistaxis, poisoning, bleeding in any part of the body, burns, head trauma, fainting,
and drowning. 62.2% of parents had never received first aid training. As the level of health literacy of the parents increased, the level of basic first aid knowledge also increased (r=0.658, p=0.000).
Conclusion: There was a correlation between health literacy and parents' knowledge of basic first aid for their children. By increasing their health literacy level, parents will be able to have more accurate first aid knowledge and skills for their children in accidents that occur at
home. In future studies, it is recommended to plan education-based studies on parental first aid practices for common childhood accidents
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. UNICEF. Key practice: Managing child injuries and accidents at home. 2021. Erişim adresi: https://www.unicef.org/uganda/ key-practice-managing-child-injuries-and-accidents-home. Erişim tarihi: 12.09.2023
- 2. Sleet DA. The global challenge of child injury prevention. Int J Environ Res Public Health 2018;15(9):1921.
- 3. Kahriman I, Karadeniz H. Effects of a safety-awareness-promoting program targeting mothers of children aged 0-6 years to prevent pediatric injuries in the home environment: Implications for nurses. J Trauma Nurs 2018;25(5):327-335.
- 4. Kurt FY, Aytekin A. Home accidents in children aged 0-6 years. J Heal Sci Prof 2015;2(1):22-32.
- 5. Akbaba M, Nazlıcan E, Demirhindi H. Characteristics of domestic accidents and related factors in Karataş district of Adana province, Turkey. TAF Prev Med Bull 2015;14(3):229.
- 6. Abelairas-Gómez C, Carballo-Fazanes A, Martínez-Isasi S, López-García S, Rico-Díaz J, Rodríguez-Núñez A. Knowledge and attitudes on first aid and basic life support of preand elementary school teachers and parents. An Pediatría 2020;92(5):268-276.
- 7. Bánfai B, Deutsch K, Pék E, Radnai B, Betlehem J. Accident prevention and first aid knowledge among preschool children’s parents. Kontakt 2015;17(1):e42-47.
- 8. Al-Johani AAS, Sabor S, Aldubai SAR. Knowledge and practice of first aid among parents attending primary health care centers in Madinah City, Saudi Arabia, A cross sectional study. J Fam Med Prim Care 2018;7:380-388.
- 9. Milli Eğitim Bakanlığı TME. Öğretim programları. Ankara; 2018. Erişim adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx. Erişim tarihi: 12.09.2023.
- 10. Copurlar C, Kartal M. What is health literacy? How to measure it? Why is it important? Turkish J Fam Med Prim Care 2016;10(1):40.
- 11. Field AP. Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. 5th ed. Thousand Oaks: CA: SAGE; 2018.
- 12. Aras Z, Bayık Temel A. Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Derg 2017;25(2):85.
- 13. Şentepe T, Kahriman İ. Examination of safety measures against home accidents of mothers with 1-6 years age group children presenting to emergency service according to some variables. Gümüşhane Univ J Heal Sci 2022;11(3):1211-1220.
- 14. Demirköse H, Yapar D, Özkan S. The relationship between mothers of 0-6 age group children with health literacy level and children’s having a home accident. Sağlık ve Toplum 2021;31(2):74-82.
- 15. Demirköse H, Uğraş Dikmen A, Özkan S. 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik çnlemlerini tanılama düzeyleri ile sağlık okuryazarlığı ilişkisi. Halk Sağlığı Derg. 2022;7(1):0-3.
- 16. Alp S. Ebeveyn sağlık okuryazarlığı ile pediatri hizmetleri kullanımını incelenmeye yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sos Bilim Enstitüsü Derg 2023;50:1-19.
- 17. Aral N, Aysu B, Aydoğdu F, Gürsoy F. Annelerin sağlık okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi: Çocuk gelişimci perspektifi ile disiplinlerarası bir çalışma. Gevher Nesibe Tıp ve Sağlık Bilim Derg 2021;6(14):35-44.
- 18. Yurdakul S, Koç Ş. Çocuklarda sağlık okuryazarlığının geliştirilmesinde aile eğitimi. Pediatr Pract Res 2019;7:544-549.
- 19. Moon J, Chun B, Cho Y, Lee S, Jung E. Characteristics of emergency department presentations of pediatric poisoning between 2011 and 2016: A retrospective observational study in South Korea. Pediatr Emerg Care 2021;37(5):e261-268.
- 20. Health R of TM of. National Poison Information Center. 2014. Erişim adresi: https://www.acilafet.gov.tr/ulusal-zehir-danisma- merkezi/. Erişim tarihi: 12.09.2023
- 21. Çağlar A, Ayvaz A, Güzeçiçek A, Yildirim A, Karaarslan U, Babayiğit A, Duman M. Predictive Factors for Clinical Severity and Cardiopulmonary Arrest in Pediatric Electrical Injuries in Southeastern Turkey. Pediatr Emerg Care 2018;34(9):661-664.
- 22. McLure M, Macneil F, Wood FM, Cuttle L, Eastwood K, Bray J, Tracy LM. A Rapid Review of Burns First Aid Guidelines: Is There Consistency Across International Guidelines? Cureus 2021;13(6):e15779.
- 23. Ko Y, Lee JS, Chae MK, Ahn JH, Kim HH, Park EJ, Kim JH. Risk Stratification of Intermediate-Risk Children With Minor Head Injury. Pediatr Emerg Care 2020;36(11):e659-e664.
- 24. Beauchamp MH, Séguin M, Gagner C, Lalonde G, Bernier A. The PARENT model: A pathway approach for understanding parents’ role after early childhood mild traumatic brain injury. Clin Neuropsychol 2021;35(5):846-867.
Ebeveynlerin Sağlık Okuryazarlık Düzeyleri ile Çocuklarına Yönelik İlkyardım Uygulamaları Arasındaki İlişki
Öz
Amaç: Bu araştırmanın amacı ebeveynlerin sağlık okuryazarlık düzeyi ile çocuklarına yönelik ilk yardım
uygulamalarına dair bilgi düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Gereç ve Yöntemler: Araştırma Ocak-Haziran 2023 tarihleri içerisinde Türkiye’nin Batı Karadeniz Bölgesi’nde
bir taşra çocuk hastanesinin çocuk acil servisine evde meydana gelen herhangi bir ilkyardım
gerektiren duruma yönelik şikâyet ile gelen 0-6 yaş arası 275 çocuğun ebeveynleri ile gerçekleştirildi.
Veriler “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği” ve “Temel İlkyardım Bilgi Düzeyi Değerlendirme
Formu” ile toplandı. Araştırmanın istatistiksel analizleri SPSS (Statistical Package for the Social
Sciences) 22.0 paket programı ile gerçekleştirildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan çocukların yaş ortalaması 3.92±1.38 (0-7 yaş) ve %72.0’ı (n=198) erkekti.
Çocukların acile başvurma nedenleri; vücudunun herhangi bir çarpma sonrası şişme (kol, bacak, gibi),
burun kanaması, zehirlenme, vücudun herhangi bir bölgesinde kanama, yanık, kafa travması, bayılma,
boğulmaydı. Ebeveynlerin %62.2’si daha önce ilkyardım eğitimi almamıştı. Ebeveynlerin sağlık okuryazarlık
düzeyi arttıkça temel ilkyardım uygulama bilgi düzeyi de artmaktaydı (r=0.658, p=0.000).
Sonuç: Sağlık okuryazarlığı ebeveynlerin çocuklarına uyguladıkları temel ilkyardıma yönelik bilgi düzeyi
arasında ilişki vardı. Ebeveynler sağlık okuryazarlık düzeylerinin yükseltilmesiyle evde meydana
gelen kazalarda çocuklarına daha doğru ilkyardım bilgi ve becerisine sahip olabilecektir. Gelecek araştırmalarda
ebeveynlere çocuklarda sık görülen kazalara yönelik ilkyardım uygulamalarına yönelik eğitim
temelli araştırmaların planlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Sağlık okuryazarlığı Temel ilk yardım Ebeveyn Bilgi Davranış
Destekleyen Kurum
Yoktur
Teşekkür
Araştırmaya katılan ebeveynlere teşekkürlerimizi sunarız.
Kaynakça
- 1. UNICEF. Key practice: Managing child injuries and accidents at home. 2021. Erişim adresi: https://www.unicef.org/uganda/ key-practice-managing-child-injuries-and-accidents-home. Erişim tarihi: 12.09.2023
- 2. Sleet DA. The global challenge of child injury prevention. Int J Environ Res Public Health 2018;15(9):1921.
- 3. Kahriman I, Karadeniz H. Effects of a safety-awareness-promoting program targeting mothers of children aged 0-6 years to prevent pediatric injuries in the home environment: Implications for nurses. J Trauma Nurs 2018;25(5):327-335.
- 4. Kurt FY, Aytekin A. Home accidents in children aged 0-6 years. J Heal Sci Prof 2015;2(1):22-32.
- 5. Akbaba M, Nazlıcan E, Demirhindi H. Characteristics of domestic accidents and related factors in Karataş district of Adana province, Turkey. TAF Prev Med Bull 2015;14(3):229.
- 6. Abelairas-Gómez C, Carballo-Fazanes A, Martínez-Isasi S, López-García S, Rico-Díaz J, Rodríguez-Núñez A. Knowledge and attitudes on first aid and basic life support of preand elementary school teachers and parents. An Pediatría 2020;92(5):268-276.
- 7. Bánfai B, Deutsch K, Pék E, Radnai B, Betlehem J. Accident prevention and first aid knowledge among preschool children’s parents. Kontakt 2015;17(1):e42-47.
- 8. Al-Johani AAS, Sabor S, Aldubai SAR. Knowledge and practice of first aid among parents attending primary health care centers in Madinah City, Saudi Arabia, A cross sectional study. J Fam Med Prim Care 2018;7:380-388.
- 9. Milli Eğitim Bakanlığı TME. Öğretim programları. Ankara; 2018. Erişim adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx. Erişim tarihi: 12.09.2023.
- 10. Copurlar C, Kartal M. What is health literacy? How to measure it? Why is it important? Turkish J Fam Med Prim Care 2016;10(1):40.
- 11. Field AP. Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. 5th ed. Thousand Oaks: CA: SAGE; 2018.
- 12. Aras Z, Bayık Temel A. Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Türkçe formunun geçerlilik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Derg 2017;25(2):85.
- 13. Şentepe T, Kahriman İ. Examination of safety measures against home accidents of mothers with 1-6 years age group children presenting to emergency service according to some variables. Gümüşhane Univ J Heal Sci 2022;11(3):1211-1220.
- 14. Demirköse H, Yapar D, Özkan S. The relationship between mothers of 0-6 age group children with health literacy level and children’s having a home accident. Sağlık ve Toplum 2021;31(2):74-82.
- 15. Demirköse H, Uğraş Dikmen A, Özkan S. 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik çnlemlerini tanılama düzeyleri ile sağlık okuryazarlığı ilişkisi. Halk Sağlığı Derg. 2022;7(1):0-3.
- 16. Alp S. Ebeveyn sağlık okuryazarlığı ile pediatri hizmetleri kullanımını incelenmeye yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sos Bilim Enstitüsü Derg 2023;50:1-19.
- 17. Aral N, Aysu B, Aydoğdu F, Gürsoy F. Annelerin sağlık okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi: Çocuk gelişimci perspektifi ile disiplinlerarası bir çalışma. Gevher Nesibe Tıp ve Sağlık Bilim Derg 2021;6(14):35-44.
- 18. Yurdakul S, Koç Ş. Çocuklarda sağlık okuryazarlığının geliştirilmesinde aile eğitimi. Pediatr Pract Res 2019;7:544-549.
- 19. Moon J, Chun B, Cho Y, Lee S, Jung E. Characteristics of emergency department presentations of pediatric poisoning between 2011 and 2016: A retrospective observational study in South Korea. Pediatr Emerg Care 2021;37(5):e261-268.
- 20. Health R of TM of. National Poison Information Center. 2014. Erişim adresi: https://www.acilafet.gov.tr/ulusal-zehir-danisma- merkezi/. Erişim tarihi: 12.09.2023
- 21. Çağlar A, Ayvaz A, Güzeçiçek A, Yildirim A, Karaarslan U, Babayiğit A, Duman M. Predictive Factors for Clinical Severity and Cardiopulmonary Arrest in Pediatric Electrical Injuries in Southeastern Turkey. Pediatr Emerg Care 2018;34(9):661-664.
- 22. McLure M, Macneil F, Wood FM, Cuttle L, Eastwood K, Bray J, Tracy LM. A Rapid Review of Burns First Aid Guidelines: Is There Consistency Across International Guidelines? Cureus 2021;13(6):e15779.
- 23. Ko Y, Lee JS, Chae MK, Ahn JH, Kim HH, Park EJ, Kim JH. Risk Stratification of Intermediate-Risk Children With Minor Head Injury. Pediatr Emerg Care 2020;36(11):e659-e664.
- 24. Beauchamp MH, Séguin M, Gagner C, Lalonde G, Bernier A. The PARENT model: A pathway approach for understanding parents’ role after early childhood mild traumatic brain injury. Clin Neuropsychol 2021;35(5):846-867.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 23 Nisan 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 8 Sayı: 1 |
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin bilimsel yayım organıdır.
Ulusal ve uluslararası tüm kurum ve kişilere elektronik olarak ücretsiz ulaşmayı hedefleyen hakemli bir dergidir.
Dergi yılda üç kez olmak üzere Nisan, Ağustos ve Aralık aylarında yayımlanır.
Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizcedir.