Öz
problematic in the Classical Turkic literature which had developed in the East
(Turkestan) and in the West (Anatolia). At first view the problem seems to generate
from Persian, which has a similar structure and is the influence over both Turkic
literatures. However, the fact that the most productive form of the copula is based on
the aorist of the verb tur- `to stand`, which used to be a free morpheme in the past and
the use of a similar morpheme in Kazakh Turkic display that the problem arises from
the internal development of Turkic. turur, which initially was a free morpheme has
become a bound morpheme in the course of time. As it I known the arbitrariness
caused by meter and rhyme in poetry has introduced deviations in Turkic syntax.
These two characteristics i.e. transformation of the copula from a free morpheme to a
bound morpheme and the characteristics of poetical language, have entailed a
problematic use in classical Turkic poetical language.
Anahtar Kelimeler
The language of the Classical Turkic poetry copula the turur morpheme the -dXr suffix
Kaynakça
- AKALIN, Mehmet, Ahmedî Cemşîd ü Hurşîd İnceleme-Metin, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1975.
- ALPASLAN, Ali, Kadı Burhaneddin Divanından Seçmeler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1977.
- ARGUNŞAH, Mustafa, Çağatay Türkçesi, Kesit Yayınları, İstanbul, 2013. ATEŞ, Ahmed – Abdülvehhâb TARZÎ, Farsça Gramer, İÜ yayınları, İstanbul, 1962.
- AYAN, Gönül, -İnceleme-Metin-, AKMB, Ankara, 1998.
- AYAN, Hüseyin, Nesîmî Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, TDK, Ankara, 2014.
- BİLTEKİN, Halit, Şeyhî Divanı (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), (Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara, 2002.
- ÇAVUŞOĞLU, Mehmed – M. Ali TANYERİ, Zatî Divanı, İÜ Yayınları, İstanbul, 1987.
- ÇAVUŞOĞLU, Mehmet, Necati Bey Divanı, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul, (Belirtilmemiş).
- DENİZ, Sebahat, Tecellî ve Dîvânı, Veli Yayınları, İstanbul, 2005.
- ECKMANN, János, Harezm; Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Hazırlayan: Osman Fikri Sertkaya, TDK, Ankara, 1966.
- ECKMANN, János, Çağatayca El Kitabı, İÜ Yayınları, İstanbul, 1988.
- ERASLAN, Kemal, Hüseyn-i Baykara Divânı’ndan Seçmeler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1987.
- ERGİN, Muharrem, Kadı Burhaneddin Divanı, İÜ Yayınları, Ankara, 1980.
- ERSOYLU, İ. Halil, Cem Sultan’ın Türkçe Divan’ı, TDK, Ankara, 1989.
- GÖLPINARLI, Abdülbâki, Fuzûlî Dîvânı, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1985.
- XOCÄYEVA, Nâzimäxân - Färâğätxân XOCÄYEVA, Çustiy Säylänmä, Ğäfur Ğulåm Näşriyåti, Taşkent, 1992.
- KARAAĞAÇ, Günay, Lutfî Divanı Giriş-Metin-Dizin-Tıpkıbasım, TDK, Ankara, 1997.
- KARASOY, Yakup, Şiban Han Dîvânı (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım), TDK, Ankara, 1998.
- QÅSIMOV, İmådiddin –ÄmånillåVälixånov, Uväysiy Köngil Gülzårı, Ğäfur Ğulåm Näşriyåti, Taşkent, 1983.
- KÄRİMOV, Ğulåm, Muqimiy İkki Tomlik Äsärlär Toplämı II Tom, ÖzSSR Dävlät Bädiiy Ädäbiyåt Näşriyåtı, Taşkent, 1960.
- KOCASAVAŞ, Yıldız, Muhammed Sâlih Şeybânî-nâme (Giriş-Tıpkıbasım-Metin- Tercüme), Çantay Yayınları. İstanbul, 2003.
- KOÇ, Kenan – Oğuz DOĞAN, Kazak Türkçesi Grameri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2004.
- KÜRKÇÜOĞLU, Kemâl Edib, Seyyid Nesîmî Dîvânı’ndan Seçmeler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1985.
- ÖZÖNDER, Sema Barutçu, Muḥakemetü’l-Luġateyn İki Dilin Mukayesesi, TDK, Ankara, 1996.
- RÄHMÅNOV, Vähåb - Kåmilcân İSRÅİLOV, Mäşräb Devån, Ğäfur Ğulåm Näşriyåti, Taşkent, 1980.
- RÄSUL, Xålid, Furqät Şe’riyätidän, Özbekistån SSR Fänlär Akademiyasi, Taşkent, 1980.
- TANYILDIZ, Ahmet, İsmâîl Rusûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû’atu’l- Letâyif ve Matmûratu’l-Ma’ârif) (I. Cilt) (İnceleme-Metin-Sözlük), (Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kayseri, 2010.
- Tarixi Jırlar, Komisyon, Bilim Baspası, Almatı, 1995.
- TARLAN, Ali Nihat, Fuzûlî Divanı Şerhi I, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1985.
- TARLAN, Ali Nihat, Hayâlî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara, 1992.
- TEKİN, Talat, Makaleler 1 Altayistik, Hazırlayanlar: Emine YILMAZ - Nurettin DEMİR, Grafiker Yayınları, Ankara, 2003.
- TOLKUN, Selahittin, Afgan Türkistan Edebiyatından Örnek Bir Şahsiyet: Üstad Metin, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2016.
- TOPARLI, Recep, Harezmli Hafız Divanı’ndan Seçmeler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1994.
- TOPARLI, Recep, Hârezmli Hâfız’ın Dîvanı İncelem-Metin-Tıpkıbasım, TDK, Ankara, 1998.
- TULUM, Mehmet Mâhur, Hazînî Menba u’l-Ebhâr fî Riyâzi’l-Ebrâr “İyilerin Bahçelerindeki Suların Kaynağı”, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi, İstanbul, 2009.
- TULUM, Mehmet Mâhur, Hoca Ahmed Yesevî Dîvân-ı Hikmet (Mısır Nüshası), Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul, 2016.
- VÅHİDOV, Erkin, Ortädä Begånä Yoq, Yåzuvçi Näşriyåt, Taşkent, 1991.
- VANLIOĞLU, Mehmet, Farsça (Dilbilgisi-Metin), Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum, 1988.
- YÜCEL, Bilâl, Bâbür Dîvânı, AKM, Ankara, 1995.
Öz
Anahtar Kelimeler
Klasik Türk şiirinin dili bildirme eki turur biçimbirimi -dXr eki Kazak Türkçesi
Kaynakça
- AKALIN, Mehmet, Ahmedî Cemşîd ü Hurşîd İnceleme-Metin, Atatürk Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1975.
- ALPASLAN, Ali, Kadı Burhaneddin Divanından Seçmeler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1977.
- ARGUNŞAH, Mustafa, Çağatay Türkçesi, Kesit Yayınları, İstanbul, 2013. ATEŞ, Ahmed – Abdülvehhâb TARZÎ, Farsça Gramer, İÜ yayınları, İstanbul, 1962.
- AYAN, Gönül, -İnceleme-Metin-, AKMB, Ankara, 1998.
- AYAN, Hüseyin, Nesîmî Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, TDK, Ankara, 2014.
- BİLTEKİN, Halit, Şeyhî Divanı (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük), (Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara, 2002.
- ÇAVUŞOĞLU, Mehmed – M. Ali TANYERİ, Zatî Divanı, İÜ Yayınları, İstanbul, 1987.
- ÇAVUŞOĞLU, Mehmet, Necati Bey Divanı, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul, (Belirtilmemiş).
- DENİZ, Sebahat, Tecellî ve Dîvânı, Veli Yayınları, İstanbul, 2005.
- ECKMANN, János, Harezm; Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Hazırlayan: Osman Fikri Sertkaya, TDK, Ankara, 1966.
- ECKMANN, János, Çağatayca El Kitabı, İÜ Yayınları, İstanbul, 1988.
- ERASLAN, Kemal, Hüseyn-i Baykara Divânı’ndan Seçmeler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1987.
- ERGİN, Muharrem, Kadı Burhaneddin Divanı, İÜ Yayınları, Ankara, 1980.
- ERSOYLU, İ. Halil, Cem Sultan’ın Türkçe Divan’ı, TDK, Ankara, 1989.
- GÖLPINARLI, Abdülbâki, Fuzûlî Dîvânı, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1985.
- XOCÄYEVA, Nâzimäxân - Färâğätxân XOCÄYEVA, Çustiy Säylänmä, Ğäfur Ğulåm Näşriyåti, Taşkent, 1992.
- KARAAĞAÇ, Günay, Lutfî Divanı Giriş-Metin-Dizin-Tıpkıbasım, TDK, Ankara, 1997.
- KARASOY, Yakup, Şiban Han Dîvânı (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım), TDK, Ankara, 1998.
- QÅSIMOV, İmådiddin –ÄmånillåVälixånov, Uväysiy Köngil Gülzårı, Ğäfur Ğulåm Näşriyåti, Taşkent, 1983.
- KÄRİMOV, Ğulåm, Muqimiy İkki Tomlik Äsärlär Toplämı II Tom, ÖzSSR Dävlät Bädiiy Ädäbiyåt Näşriyåtı, Taşkent, 1960.
- KOCASAVAŞ, Yıldız, Muhammed Sâlih Şeybânî-nâme (Giriş-Tıpkıbasım-Metin- Tercüme), Çantay Yayınları. İstanbul, 2003.
- KOÇ, Kenan – Oğuz DOĞAN, Kazak Türkçesi Grameri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2004.
- KÜRKÇÜOĞLU, Kemâl Edib, Seyyid Nesîmî Dîvânı’ndan Seçmeler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1985.
- ÖZÖNDER, Sema Barutçu, Muḥakemetü’l-Luġateyn İki Dilin Mukayesesi, TDK, Ankara, 1996.
- RÄHMÅNOV, Vähåb - Kåmilcân İSRÅİLOV, Mäşräb Devån, Ğäfur Ğulåm Näşriyåti, Taşkent, 1980.
- RÄSUL, Xålid, Furqät Şe’riyätidän, Özbekistån SSR Fänlär Akademiyasi, Taşkent, 1980.
- TANYILDIZ, Ahmet, İsmâîl Rusûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû’atu’l- Letâyif ve Matmûratu’l-Ma’ârif) (I. Cilt) (İnceleme-Metin-Sözlük), (Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kayseri, 2010.
- Tarixi Jırlar, Komisyon, Bilim Baspası, Almatı, 1995.
- TARLAN, Ali Nihat, Fuzûlî Divanı Şerhi I, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1985.
- TARLAN, Ali Nihat, Hayâlî Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara, 1992.
- TEKİN, Talat, Makaleler 1 Altayistik, Hazırlayanlar: Emine YILMAZ - Nurettin DEMİR, Grafiker Yayınları, Ankara, 2003.
- TOLKUN, Selahittin, Afgan Türkistan Edebiyatından Örnek Bir Şahsiyet: Üstad Metin, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2016.
- TOPARLI, Recep, Harezmli Hafız Divanı’ndan Seçmeler, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1994.
- TOPARLI, Recep, Hârezmli Hâfız’ın Dîvanı İncelem-Metin-Tıpkıbasım, TDK, Ankara, 1998.
- TULUM, Mehmet Mâhur, Hazînî Menba u’l-Ebhâr fî Riyâzi’l-Ebrâr “İyilerin Bahçelerindeki Suların Kaynağı”, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi, İstanbul, 2009.
- TULUM, Mehmet Mâhur, Hoca Ahmed Yesevî Dîvân-ı Hikmet (Mısır Nüshası), Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul, 2016.
- VÅHİDOV, Erkin, Ortädä Begånä Yoq, Yåzuvçi Näşriyåt, Taşkent, 1991.
- VANLIOĞLU, Mehmet, Farsça (Dilbilgisi-Metin), Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum, 1988.
- YÜCEL, Bilâl, Bâbür Dîvânı, AKM, Ankara, 1995.
Ayrıntılar
| Bölüm | MAKALELER |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Haziran 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 27 Sayı: 1 |
