Öz
İnsanlar için, anlattıkları kutsal olan ya da kutsal kabul edilen mitler insanların ihtiyaçları
sonucunda ortaya çıkmaktadırlar. Evrenin, dünyanın ve insanoğlunun nasıl yaratıldığı kadar,
bunların sonunun nasıl olacağı da mitlerin önemli bir konusunu oluşturmaktadır. Mitolojinin
bir türü olan eskatoloji de kuşkusuz kutsal olanla iç içedir, bu sebeple dünyanın yaratılışı ile
ilgili mitler gibi dünyanın sonu ile ilgili mitler de insanlar için kutsaldır. Bu durumun da en
yaygın anlatmaları eskatoloji mitleridir. Dünyanın yenilenmesi ile ilgili uyarılar kendisini
en belirgin biçimde Tufan mitlerinde göstermektedir bu sebeple eskatoloji mitleri ile tufan
mitleri arasındaki ilişki net bir şekilde kendisini hissettirmektedir. Geleneksel toplumlar
kutsal olanın rehberliği altında kendilerine bir dünya kurmaktadırlar. Kurdukları bu dünya
kutsal olanın koyduğu kurallar üzerine varlığını devam ettirmekte, bu dünya üzerinde yaşayan
insanlar da inanış, düşünüş ve uygulamalarıyla kuralları geliştirip olgunlaştırarak yaşamları
içerisine öncelikle sözlü ortamda daha sonraki dönemlerde ise yazılı olarak sokmaktadırlar.
Toplumlara, bozdukları bu kuralların cezası da yaratıcı tarafından ahlaki ve toplumsal alanda
yani dünyada verilecektir. Bu makalede Türklerin dünyanın sonuyla ilgili tasavvurlarını
mitolojilerine nasıl yansıttıkları, eskatoloji mitlerinin konusu, Türk eskatoloji mitlerinin
mitoloji içerisindeki yeri ve Türk
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdullah, Kemal (1997), Gizli Dede Korkut (çev. Ali Duymaz), İstanbul.
- Aça, Mehmet (1999), Tufan’ın Kuşları ve Kozı Körpeş-Bayan Sulu Destanındaki Bazı Kuşlar,Milli Folklor, 6 (42),s 53-57.
- Batuk, Cengiz (2003), Tarihin Sonunu Beklemek, İstanbul.
- Bayat, Fuzuli (2007a), Mitolojiye Giriş, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Bayat, Fuzuli (2007b), Türk Mitolojik Sistemi Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi, İstanbul.
- Bayat, Fuzuli (2003), Korkut Ata Mitolojiden Gerçekliğe Dede Korkut, Ankara. Budda, Hilmi Ömer (2003), Kurban ve Tufan Üzerine Makaleler (haz. B.Z. Çoban), İstanbul. Bull, Malcolm (2005), Kıyamet Teorileri ve Dünyanın Sonları (ed. Malcolm Bull; çev. İbrahim Şener), İstanbul.
- Bultmann, Rudolf (2006), Tarih ve Eskatoloji Sonsuzluğun Mevcudiyeti (çev. Emir Kuşcu), İstanbul . Bultmann, Rudolf (2013), Rudolf Bultmann: Mitoloji ve Hermenötik Sorunu (çev. C.Batuk; E. Kuşcu), Ankara. Campbell, Joseph (2003), Yaratıcı Mitoloji Tanrının Maskeleri (çev. Kudret Emiroğlu), Ankara. Can, Şefik (t.y.), Klasik Yunan Mitolojisi (4. Basım), İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Çağatay, Saadet (1977), “Altay Türklerinde Kıyamet Anlayışı”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt 7, s.1-12, Ankara.
- Çınaroğlu, Menderes (2008), Türk Kültüründe Eskatoloji Mitlerine Dair Bir İnceleme, KocaeliÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dilek, İbrahim (2014), Resimli Türk Mitoloji Sözlüğü, Ankara.
- Eliade, Mircea (1993), Mitlerin Özellikleri (çev. Sema Rifat), İstanbul.
- Ergun, Pervin (2004), Türk Kültüründe Ağaç Kültü, Ankara.
- Fromm, Erich (2003), Rüyalar, Masallar, Mitoslar Sembol Dilinin Çözümlenmesi (çev. K.H. Ökten), İstanbul. Günay, Ünver-Güngör, Harun (2009), Başlangıçtan Günümüze Türklerin Dini Tarihi, İstanbul. Hooke, Samuel Henry (2015), Ortadoğu Mitolojisi Mezopotamya, Mısır, Filistin, Hitit, Musevi,
- Hıristiyan Mitosları (çev. Alâeddin Şenel), Ankara.
- İnan, Abdülkadir (1998), Makaleler ve İncelemeler-I, Ankara.
- İnan, Abdülkadir (2000), Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar, Ankara. Levi-Strauss, Claude (2013), Mit ve Anlam (çev. G.Y. Demir), İstanbul.
- Örnek, Sedat Veyis (1995), 100 Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane, İstanbul.
- Rosenberg, Donna ( 2006), Dünya Mitolojisi, Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi, Ankara.
- Roux, Jean Paul (2002), Türklerin ve Moğolların Eski Dini (çev.Aykut Kazancıgil), İstanbul.
- Shaffer, Elinor (2005), Kıyamet Teorileri ve Dünyanın Sonları (ed. Malcolm Bull; çev. İbrahimŞener), İstanbul.
- Tökel, Dursun Ali ( 2000), Divan Şiirinde Mitolojik Unsurlar Şahıslar Mitolojisi, Ankara.
- Turan, Ahsen (2006), “Türk Kültüründe Tufanla İlgili Anlatılar”, Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları Uluslararası Sempozyum Bildirileri (hzl. Öcal Oğuz- Tuba Saltık Özkan), Ankara.
- Yamayeva E.E.-Şincin İ.B. (1994), Altay Kep Kuuçındar, Gorno Altaysk.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sanat ve Edebiyat |
| Bölüm | Derleme Makaleleri -Compilation Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 22 Sayı: 86 |
Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:
TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.
Alan Editörleri/ Field Editörs
Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun ( (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)
Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)