Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi

Havvanur Feyza Erdem; Rahmi Yamak

doi:10.18037/ausbd.25661

Araştırma Makalesi

The Transitivity Degree between Producer Price Index and Consumer Price Index

Yıl 2014, Cilt: 14 Sayı: 4, 1 - 13, 01.12.2014

Havvanur Feyza Erdem Rahmi Yamak

https://doi.org/10.18037/ausbd.25661

Cited By: 10

Öz

Producer price index and consumer price index generally move similar to each other in time. However, when the period of 1987-2012 for Turkish economy is analyzed, it is observed that after 2003, the movements of the two indices have significantly differ from each other. The aim of this study is to investigate the probable relationship between two indices that may vary depending of time and, is to determine the transitivity degree between indices for Turkish Economy. The data used in this study cover the period of 1987-2012. In order to determine the transitivity between indices, Kalman Filter Technique was used and the elasticity values were get for each period. Then, the degree of the transitivity between indices was investigated and interpreted. The empirical findings imply the following generalizations: After 2003, the coefficients that give dynamic relationship from producer price index to consumer price index decrease. This means that the transitivity from producer index to consumer index decreases in the period 2003-2012. Therefore, especially in recent years, the extraordinary transitivity must be considered for the assessment of the inflationary process in Turkey.

Anahtar Kelimeler

CPI, PPI, Kalman Filter Analysis, Transitivity

Kaynakça

Abdioğlu, Z., Korkmaz, Ö. (2012). Tüketici ve Üretici Fi- yat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2), 65-81.
Akçay, S. (2011). The Causal Relationship Between Producer Price Index and Consumer Price Index: Empirical Evidence from Selected European Co- untries. International Journal of Economics and Fi- nance, 3(6), 227-232.
Akdi, Y., Berument, H., Cilasun, S.M. (2006). The Re- lationship Between Different Price Indices: Evi- dence From Turkey. Physics A, 360, 483–492.
Akdi, Y., Şahin, A. (2007). Enflasyon Yakınsaması: Tür- kiye Örneği. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44 (514), 69-74.
Belton, W. J., Nair-Reichert, U. (2007). Inflation Regi- mes, Core Inflation Measures and the Relationship Between Producer and Consumer Price Inflation. Applied Economics, 39 (10), 1295-1305.
Caraballoa M. A., Carlos D., Carlos U. (2006). Relative Prices and Inflation: New Evidence From Diffe- rent Inflationary Contexts. Applied Economics, 38, 1931–1944.
Clark, T. F. (1995). Do Producer Prices Lead Consu- mer Prices?. Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review, 80 (3), 25-39.
Cushing, M. J., McGarvey, M. G. (1990). Feedback Between Wholesale and Consumer Price Inflation: A Reexamination of the Evidence. Southern Econo- mic Journal, 56, 1059-1072.
Çağlayan, M., Filiztekin, A. (2003). Nonlinear Impact of Inflation on Relative Price Variability. Economics Letters, 79, 213–18.
Dickey, D., Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Es- timates for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Associati- on, 74, 427–431.
Dorestani, A., Arjimand, L. H. (2006). An Empirical Study of the Relationship Between Consumer and Producer Price Index: A Unit Root Test and Test of Cointegration. The Coastal Business Journal, 5 (1), 33-38.
Gordon, R. J. (1988). The Role of Wages in the Infla- tion Process. American Economic Review, 78 (2), 276–283.
Hatanaka, M., Wallace, T. D. (1980). Multicollinearity and the Estimation of Low-Order Moments in Stable Lag Distributions, In Evaluation of Econo- metric Models, J Kmenta and J Ramsay (eds.), New York: Academic Press.
Kalman, R. E. (1960). A New Approach to Linear Fil- tering and Prediction Problems. Journal of Basic Engineering, 82: 34-45.
Kwiatkowski, D., Phillips, P. C. B., Schmidt, P., Shin, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root: How Sure Are We That Economic Time Series Have a Unit Root?. Journal of Econometrics, 54(1-3), 159-178.
Maravall, A. (2005). An Application of the TRAMO- SEATS Automatic Procedure; Direct Versus Indi- rect Adjustment. Banco de Espana, Documentos de Trabajo, 0524.
Mehra, Y. (1993). Unit Labor Costs and the Price Le- vel. Federal Reserve Bank of Richmond Economic Review, 79(4), 35–52.
Phillips, P., Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrica, 75, 335-346.
Şahinöz, S., Demirhan, A.A., Coşar, E, E. (2007). Üreti- ci Fiyatlarından Tüketici Fiyatlarına Geçişkenliğin Farklı Yaklaşımlarla İncelenmesi: Türkiye Örneği. TİSK Akademi, http://tiskweb.com/download/aka- demi/akademi_04.pdf#page=224
Saraç, T. B., Karagöz, K. (2010). Türkiye’de Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılma ve Sınır Testi, Maliye Dergisi, 159, 220-232.
Shahbaz, M., Awan, R. U., Nasir, N. M. (2009). Produ- cer & Consumer Prices Nexus: ARDL Bounds Tes- ting Approach, International Journal of Marketing Studies, 1 (2),78-86.
Shahbaz, M., Wahid, A.N.M., Haider, A. (2010). Em- pirical Psychology Between Wholesale Price and Consumer Price Indices: The Case of Pakistan. The Singapore Economic Review, 55, 537–551.
Silver, L., Wallace, T. D. (1980). The Lag Relationship Between Wholesale and Consumer Prices. Journal of Econometrics, 12(3), 375-387.
Tiffin, R., Dawson, P.J. (2000). Structural Breaks, Co- integration and the Farm-Retail Price Spread for Lamb. Applied Economics, 32, 1281-1286.
Yamak, R., Topbaş, F. (28-30 Mayıs 2008). Fiyat En- deksleri Arasındaki Geçişkenlik İlişkisi: Enders- Ludlow Nonlineer Eş Bütünleşme Analizi. Doku- zuncu Ekonometri ve İstatistik Sempozyumunda Sunulmuş Bildiri, İzmir.
Yamak, R., Zengin, A. (1997). Kalman Filtre Yöntemi ve Wagner Yasası: Türkiye Örneği, 1950-1994”, İk- tisat İşletme ve Finans Dergisi, 12(133), 32-43.
Zortuk, M. (2008). Türkiye’de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1986–2004. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Dergisi, (20), 181-190.

Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi

Yıl 2014, Cilt: 14 Sayı: 4, 1 - 13, 01.12.2014

Havvanur Feyza Erdem Rahmi Yamak

https://doi.org/10.18037/ausbd.25661

Cited By: 10

Öz

Üretici fiyat endeksi ve tüketici fiyat endeksi serileri, zaman içerisinde genellikle birbirlerine benzer hareket etmektedirler. Ancak Türkiye ekonomisinin 1987-2012 dönemi incelendiğinde, 2003 yılı sonrasında iki endeks hareketinin seyrinde öncesine kıyasla belirgin bir farklılaşma meydana gelmektedir. Bu anlamda çalışmanın amacı, Türkiye için, üretici fiyat endeksi ile tüketici fiyat endeksi arasındaki ilişkinin zamana bağlı olarak değişebileceği ihtimalini, modern zaman serileri yardımıyla sınayarak, endeksler arası geçişkenliğin derecesini tespit etmektir. Çalışmada kullanılan veri seti, 1987-2012 dönemini kapsamaktadır. Endeksler arası geçişkenliği tespit edebilmek amacıyla, Kalman Filtre analizi kullanılmış ve her bir döneme ilişkin elastikiyet değerleri elde edilmiştir. Böylece, endeksler arası geçişkenliğin derecesi, endeksler arası ilişkinin zamana bağlı olarak değişebilme ihtimali çerçevesinde incelenmiş ve yorumlanmıştır. Elde edilen ampirik bulgular şu yöndedir: Türkiye’de 2003 yılı sonrasında, üretici fiyat endeksinden tüketici fiyat endeksine doğru dinamik ilişkiyi veren katsayılar önceki yıllara kıyasla azalış eğilimindedir. Bu durum, 2003-2012 döneminde üretici fiyat endeksinden tüketici fiyat endeksine doğru geçişkenlikte azalmanın meydana geldiğini göstermektedir. Dolayısıyla, Türkiye’de özellikle son dönemlerde enflasyon sürecinin değerlendirilmesinde, endeksler arasında gerçekleşen bu olağandışı geçişkenliğin dikkate alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

TÜFE, ÜFE, Kalman Filtre Analizi, Geçişkenlik

Kaynakça

Abdioğlu, Z., Korkmaz, Ö. (2012). Tüketici ve Üretici Fi- yat Endekslerinde Fiyat Geçişkenliği: Alt Sektörler. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(2), 65-81.
Akçay, S. (2011). The Causal Relationship Between Producer Price Index and Consumer Price Index: Empirical Evidence from Selected European Co- untries. International Journal of Economics and Fi- nance, 3(6), 227-232.
Akdi, Y., Berument, H., Cilasun, S.M. (2006). The Re- lationship Between Different Price Indices: Evi- dence From Turkey. Physics A, 360, 483–492.
Akdi, Y., Şahin, A. (2007). Enflasyon Yakınsaması: Tür- kiye Örneği. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 44 (514), 69-74.
Belton, W. J., Nair-Reichert, U. (2007). Inflation Regi- mes, Core Inflation Measures and the Relationship Between Producer and Consumer Price Inflation. Applied Economics, 39 (10), 1295-1305.
Caraballoa M. A., Carlos D., Carlos U. (2006). Relative Prices and Inflation: New Evidence From Diffe- rent Inflationary Contexts. Applied Economics, 38, 1931–1944.
Clark, T. F. (1995). Do Producer Prices Lead Consu- mer Prices?. Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review, 80 (3), 25-39.
Cushing, M. J., McGarvey, M. G. (1990). Feedback Between Wholesale and Consumer Price Inflation: A Reexamination of the Evidence. Southern Econo- mic Journal, 56, 1059-1072.
Çağlayan, M., Filiztekin, A. (2003). Nonlinear Impact of Inflation on Relative Price Variability. Economics Letters, 79, 213–18.
Dickey, D., Fuller, W. A. (1979). Distribution of the Es- timates for Autoregressive Time Series with a Unit Root. Journal of the American Statistical Associati- on, 74, 427–431.
Dorestani, A., Arjimand, L. H. (2006). An Empirical Study of the Relationship Between Consumer and Producer Price Index: A Unit Root Test and Test of Cointegration. The Coastal Business Journal, 5 (1), 33-38.
Gordon, R. J. (1988). The Role of Wages in the Infla- tion Process. American Economic Review, 78 (2), 276–283.
Hatanaka, M., Wallace, T. D. (1980). Multicollinearity and the Estimation of Low-Order Moments in Stable Lag Distributions, In Evaluation of Econo- metric Models, J Kmenta and J Ramsay (eds.), New York: Academic Press.
Kalman, R. E. (1960). A New Approach to Linear Fil- tering and Prediction Problems. Journal of Basic Engineering, 82: 34-45.
Kwiatkowski, D., Phillips, P. C. B., Schmidt, P., Shin, Y. (1992). Testing the Null Hypothesis of Stationarity Against the Alternative of a Unit Root: How Sure Are We That Economic Time Series Have a Unit Root?. Journal of Econometrics, 54(1-3), 159-178.
Maravall, A. (2005). An Application of the TRAMO- SEATS Automatic Procedure; Direct Versus Indi- rect Adjustment. Banco de Espana, Documentos de Trabajo, 0524.
Mehra, Y. (1993). Unit Labor Costs and the Price Le- vel. Federal Reserve Bank of Richmond Economic Review, 79(4), 35–52.
Phillips, P., Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrica, 75, 335-346.
Şahinöz, S., Demirhan, A.A., Coşar, E, E. (2007). Üreti- ci Fiyatlarından Tüketici Fiyatlarına Geçişkenliğin Farklı Yaklaşımlarla İncelenmesi: Türkiye Örneği. TİSK Akademi, http://tiskweb.com/download/aka- demi/akademi_04.pdf#page=224
Saraç, T. B., Karagöz, K. (2010). Türkiye’de Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasındaki İlişki: Yapısal Kırılma ve Sınır Testi, Maliye Dergisi, 159, 220-232.
Shahbaz, M., Awan, R. U., Nasir, N. M. (2009). Produ- cer & Consumer Prices Nexus: ARDL Bounds Tes- ting Approach, International Journal of Marketing Studies, 1 (2),78-86.
Shahbaz, M., Wahid, A.N.M., Haider, A. (2010). Em- pirical Psychology Between Wholesale Price and Consumer Price Indices: The Case of Pakistan. The Singapore Economic Review, 55, 537–551.
Silver, L., Wallace, T. D. (1980). The Lag Relationship Between Wholesale and Consumer Prices. Journal of Econometrics, 12(3), 375-387.
Tiffin, R., Dawson, P.J. (2000). Structural Breaks, Co- integration and the Farm-Retail Price Spread for Lamb. Applied Economics, 32, 1281-1286.
Yamak, R., Topbaş, F. (28-30 Mayıs 2008). Fiyat En- deksleri Arasındaki Geçişkenlik İlişkisi: Enders- Ludlow Nonlineer Eş Bütünleşme Analizi. Doku- zuncu Ekonometri ve İstatistik Sempozyumunda Sunulmuş Bildiri, İzmir.
Yamak, R., Zengin, A. (1997). Kalman Filtre Yöntemi ve Wagner Yasası: Türkiye Örneği, 1950-1994”, İk- tisat İşletme ve Finans Dergisi, 12(133), 32-43.
Zortuk, M. (2008). Türkiye’de Tüketici ve Toptan Eşya Fiyat Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1986–2004. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Dergisi, (20), 181-190.

Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Havvanur Feyza Erdem Rahmi Yamak Bu kişi benim
Yayımlanma Tarihi	1 Aralık 2014
Gönderilme Tarihi	13 Ocak 2016
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2014 Cilt: 14 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA	Erdem, H. F., & Yamak, R. (2014). Üretici Fiyat Endeksi ve Tüketici Fiyat Endeksi Arasındaki Geçişkenliğin Derecesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 1-13. https://doi.org/10.18037/ausbd.25661