Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Determinations on The Helping of The City of Aksaray (1909-1931)

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 21 - 41, 30.06.2021
https://doi.org/10.38122/ased.838348

Öz

During the last period of the Ottoman Empire, there were many problems caused by the deterioration of the economy and the lost wars. II. In the process after the declaration of legitimacy, some of the decisions taken by the Ottoman government and its compensation were very destructive for the state and the nation. In the face of material and spiritual difficulties, the Turkish nation preferred sacrifice rather than rebellion. Between 1911 and 1922, the nation was forced to fight. The Turks sacrificed everything they had for their states (primarily the army). Apart from the soldiers who run from front to front with their blood and life, there is also the support of the people. This support is very important, because the soldier's clothing, food, weapons, ammunition, etc.could be supplied thanks to the state and the nation. Although it was located in the middle of Anatolia, far from the enemy occupation, the Aksarayians also provided possible assistance for their state (army, military). In difficult times, they have tried as hard as they can to be a salve to the wound of the state and the nation. In a study entitled” definitions of the benevolence of aksarayians (1909-1931) " II. About twenty-two years between the first years of legitimacy and the Republic, aid was tried to be determined. II. In relation to the period of legitimacy, newspapers published in Konya were applied. Because Aksaray administrative division 19. from the middle of the century to 1920, it was part of the Sanjak of Niğde, Konya province. Newspapers and magazines are not available in Aksaray, nor are they available in Niğde. For this reason, periodicals only exist in the province. Konya Vilayet newspaper, Babalık newspaper are important sources. Aksaray, which was a province during the Republican period, started publication of the “Aksaray Province newspaper” in 1926. For Aksaray's assistance to the army and other places, the newspapers mentioned and the documents found in the State Archive were scanned. Aksarayians 'assistance to the Army during and after the Balkan wars, as every member of the Turkish nation, who created a new state from the wreckage of the defeated, separated and occupied Ottoman state from the First World War, does, Aksarayians' assistance to the army. It can be said that Şereflikoçhisar, which was Aksaray's district between 1920 and 1933, was very generous for tayare, which is one of the most important needs of the army.

Kaynakça

  • AKSARÂYÎ, Kerimüddin Mahmud (2000). Müsâmeretü’l-Ahbâr. çev. Mürsel Öztürk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • BOZİS, S. (2004). Kapadokya Lezzeti (Kapadokyalı Rumların Yemek Kültürü, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • ÇETİNTÜRK, E. N. (1986). Aksaray (Niğde) ve Çevresinde Türk Eserleri, Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • ERDAL, Z. (2014). Aksaray’da Türk Devri Mimarisi, Doktora Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
  • GÜL, M. F. (2020a). Aksaray’ın Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Yapısı. Doktora Tezi, Niğde: Ömer Halisdemir Üniversitesi.
  • GÜL, M. F. & O. Özdil (2020). Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemlerinde Aksaray’da Sel Felâketi. Ankara: Akademisyen Kitabevi Yayınevi.
  • İBN BİBİ. (1996). El-Evâmirü’l-Alâ’iyye Fi’l-Umûri’l-Alâ’iyye. çev. Mürsel Öztürk, I-II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • ŞİKARİ. (1946). Karaman Oğulları Tarihi. çev. Mahmud Mesud Koman, Konya:
  • ULUĞTEKİN M. & Gül U. (2013) Osmanlıdan Cumhuriyete Hilal-i Ahmer İcraat Raporları 1914-1928, Ankara: Kızılay Yayınları.
  • YÖRÜK, D. (2005). XVI. Yüzyılda Aksaray Sancağı (1500-1584). Konya: Tablet Yayınları.
  • GÜL, M. F. (2020b). Himaye-i Etfal Cemiyeti Aksaray Şubesi.
  • GÜL, M. F. & UYANIK, N. (2020). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Aksaray Şubesi. Tarihin Peşinde. 24, 257-278.
  • ORAL, M. Z. (1962). Anadolu’da Sanat Değeri Olan Ahşap Minberler ve Tarihçeleri. Vakıflar Dergisi. V, 23-77.
  • TINAL, M. (2009). 1928 Torbalı (İzmir) Depremi. TurkishStudies, 4(8), 2229-2243.

Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931)

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 21 - 41, 30.06.2021
https://doi.org/10.38122/ased.838348

Öz

Aksaray, Anadolu’nun ortasında, yolların kesişme noktasında yer alan bir şehirdir. Birçok devletin iz bıraktığı kadim bir coğrafyadır. Özellikle Anadolu Selçukluları Devleti döneminde parlak günler yaşamış; cami, han, kervansaray, köprü ve daha birçok eserle mamur edilmiştir. Daha sonraki asırlarda sıradan bir Anadolu şehri olmuştur. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde idari statüsü tenzil edilmiş ve 19. yüzyılın ikinci yarısı olmadan kaza (ilçe) olmuştur. 1920’ye kadar bu şekilde idare edilen Aksaray, Millî Mücadele’nin başlamasından kısa bir süre sonra müstakil liva yapılmıştır. 1923’te vilayet olan Aksaray sadece on yıl sonra yeniden kaza rütbesine düşürülmüştür. Aksaray başka bir ifadeyle Aksaraylılar ne olursa olsun bu kararlara karşı bir kızgınlık göstermeden zor zamanlarda devletin ve milletin yarasına merhem olmaya ellerinden geldiğince gayret göstermişlerdir. “Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931)” başlıklı çalışmada II. Meşrutiyet ile Cumhuriyetin ilk yılları arasındaki yaklaşık yirmi iki yıllık süredeki yardımlar tespit edilmeye çalışılmıştır. II. Meşrutiyet dönemiyle alakalı olarak Konya’da neşredilmiş gazetelere müracaat edilmiştir. Çünkü Aksaray idari taksimatta 19. yüzyılın ortalarından 1920’ye kadar Konya Vilayeti’nin Niğde Sancağının bir kazasıdır. Aksaray’da gazete, dergi olmadığı gibi Niğde’de de mevcut değildir. Bunun içindir ki süreli yayın sadece vilayette vardır. Konya Vilayet Gazetesi, Babalık Gazetesi önemli kaynaklardır. Cumhuriyet döneminde ise vilayet olan Aksaray’ın 1926 yılında “Aksaray Vilayet Gazetesi” neşriyata başlamıştır. Aksaray’ın orduya ve diğer yerlere yaptığı yardımlar için bahsi geçen gazeteler ve Devlet Arşivi’nde bulunan belgeler taranmıştır. Aksaraylıların Balkan Savaşları yıllarında ve sonrasında orduya yaptığı yardımlar tabloyla gösterilmiştir. Birinci Dünya Savaşı’ndan mağlup ayrılmış ve işgal edilmiş Osmanlı Devleti’nin enkazından yeni bir devlet kuran Türk Milletinin her ferdinin yaptığı gibi Aksaraylılar da yardımcı olmuştur. Ordunun en önemli ihtiyaçlarından olan tayyare için Aksaray’ın 1920-1933 arasında ilçesi olan Şereflikoçhisar’ın daha cömert olduğu tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • AKSARÂYÎ, Kerimüddin Mahmud (2000). Müsâmeretü’l-Ahbâr. çev. Mürsel Öztürk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • BOZİS, S. (2004). Kapadokya Lezzeti (Kapadokyalı Rumların Yemek Kültürü, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • ÇETİNTÜRK, E. N. (1986). Aksaray (Niğde) ve Çevresinde Türk Eserleri, Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
  • ERDAL, Z. (2014). Aksaray’da Türk Devri Mimarisi, Doktora Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
  • GÜL, M. F. (2020a). Aksaray’ın Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Yapısı. Doktora Tezi, Niğde: Ömer Halisdemir Üniversitesi.
  • GÜL, M. F. & O. Özdil (2020). Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemlerinde Aksaray’da Sel Felâketi. Ankara: Akademisyen Kitabevi Yayınevi.
  • İBN BİBİ. (1996). El-Evâmirü’l-Alâ’iyye Fi’l-Umûri’l-Alâ’iyye. çev. Mürsel Öztürk, I-II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • ŞİKARİ. (1946). Karaman Oğulları Tarihi. çev. Mahmud Mesud Koman, Konya:
  • ULUĞTEKİN M. & Gül U. (2013) Osmanlıdan Cumhuriyete Hilal-i Ahmer İcraat Raporları 1914-1928, Ankara: Kızılay Yayınları.
  • YÖRÜK, D. (2005). XVI. Yüzyılda Aksaray Sancağı (1500-1584). Konya: Tablet Yayınları.
  • GÜL, M. F. (2020b). Himaye-i Etfal Cemiyeti Aksaray Şubesi.
  • GÜL, M. F. & UYANIK, N. (2020). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Aksaray Şubesi. Tarihin Peşinde. 24, 257-278.
  • ORAL, M. Z. (1962). Anadolu’da Sanat Değeri Olan Ahşap Minberler ve Tarihçeleri. Vakıflar Dergisi. V, 23-77.
  • TINAL, M. (2009). 1928 Torbalı (İzmir) Depremi. TurkishStudies, 4(8), 2229-2243.
Toplam 14 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Mustafa Fırat Gül 0000-0001-9023-4131

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2021
Kabul Tarihi 26 Haziran 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021Cilt: 5 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Gül, M. F. (2021). Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 21-41. https://doi.org/10.38122/ased.838348
AMA Gül MF. Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931). ASED. Haziran 2021;5(1):21-41. doi:10.38122/ased.838348
Chicago Gül, Mustafa Fırat. “Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931)”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5, sy. 1 (Haziran 2021): 21-41. https://doi.org/10.38122/ased.838348.
EndNote Gül MF (01 Haziran 2021) Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5 1 21–41.
IEEE M. F. Gül, “Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931)”, ASED, c. 5, sy. 1, ss. 21–41, 2021, doi: 10.38122/ased.838348.
ISNAD Gül, Mustafa Fırat. “Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931)”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5/1 (Haziran 2021), 21-41. https://doi.org/10.38122/ased.838348.
JAMA Gül MF. Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931). ASED. 2021;5:21–41.
MLA Gül, Mustafa Fırat. “Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931)”. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 5, sy. 1, 2021, ss. 21-41, doi:10.38122/ased.838348.
Vancouver Gül MF. Aksaraylıların Yardımseverliğine Dâir Tespitler (1909-1931). ASED. 2021;5(1):21-4.