Öz
Considering the disasters experienced in Turkiye and in the world in recent years, the necessity of disaster management education has become an issue that should be given importance. Disasters require constant readiness as there are situations where the time of their occurrence is uncertain. Generally, when one mentions disasters, earthquakes are the first to come to mind; however, disasters manifest themselves in various forms across different regions of Turkiye. The aim of this study is to examine the studies on "disaster management" in the database of Higher Education Institution Thesis Center Electronic Archive (Yöktez) from a bibliometric perspective. In this direction, a "disaster management" survey was carried out between the years 2000-2023 through Yöktez, and a total of 160 postgraduate thesis studies were analyzed. Within the scope of the analysis, it was seen that the most studies on disaster management were done in 2019 and most of the studies were master's thesis. Furthermore, it has been observed that the majority of postgraduate thesis work related to this topic is conducted within the primary discipline of disaster management. Thesis titles and keywords were examined and it was determined that the most studied themes were "earthquakes, risk management, AFAD/NGO, geographic information systems, emergency management, disaster management planning, volunteering in disasters, disaster awareness and disaster education".
Anahtar Kelimeler
Dısaster Dısaster Management Bıblıometrıc Analysıs Graduate Thesis
Kaynakça
- Akdağ, E. (2002). Mali Yapı Ve Denetim Boyutlarıyla Afet Yönetimi. Ankara: Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü.
- Akyüz, D. (2020). “Kriz Ve Afet Yönetiminde Bir Stk Örneği: Kızılay”. Yüksek Lisans Tezi,. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
- Aşikoğlu Şahin, G. (2009). Kentsel Afet Risklerine Yönelik Zarar Azaltma Stratejilerinin Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi.
- Börühan, G., Ersoy, P., ve Tek, Ö. (2012). Afet Yönetiminde Lojistik Planlama Ve Kontrol Listesi Yönteminin Önemi. Ulusal Lojistik Ve Tedarik Zinciri Kongresi. Konya.
- Değerliyurt, M. (2009). “Türkiye’de Afet Yönetimi”,. Doğu Coğrafya Dergisi.
- Diktaş Yerli, G. (2023). Sosyal Bilimler Alanında Afet Konulu Lisansüstü Çalışmaların Bibliyometrik ve Tematik Analizi. Afet ve Risk Dergisi, 961-976.
- Drabek, T. (2007). Community Processes: Coordination. E. L. H. Rodriguez İçinde, Handbook Of Disaster Research (S. 217-233). Springer Science+Business Media, Llc.
- Erturgut, R., ve Yılmaz, B. (2020). Afet Ve İnsani Yardım Lojistiği Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 105-123.
- Fema. (2015). Federal Emergency Management Agency.
- Gazozcu, S. (2006). ‘‘Evlerde Uygulamalı Deprem Eğitimi Projesi’’. Sivil Savunma, 16-18.
- Gökçe O, Tetik Ç. (2012), Teoride Ve Pratikte Afet Sonrası İyileştirme Çalışmaları, Ankara: Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Yayınları.
- Hashemipour, M., Stuban, S., ve Dever, J. (2017). A Community-Based Disaster Coordination Framework For Effective Disaster Preparedness And Response. Australian Journal Of Emergency Management, 41-46.
- Kalkan, M., ve Türker, H. (2023). Exploring the Resilience of Natural Disasters: A Comprehensive Bibliometric Analysis. Journal of Architectural Sciences and Applications, 26-41.
- Keskin, U. (2017). Sosyal Bilimler Araştırma Yöntemleri Kitaplarının İhmal Edilen Unsuru Olarak Felsefe. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 437-456.
- Meyer Robert, J. (2006). “Why We Under-Prepare For Hazards.”. D. F. Ronald J. Daniels İçinde, On Risk And Disaster: Lessons Fromhurricane Katrina. Philadelphia:University Of Pennsylvania Press.
- Moore, S., Daniel, M., ve Eng, E. (2003). International Ngos And The Role Of Network Centrality İn Humanitarian Aid Operations : A Case Study Of Coordination During The 2000 Mozambique Floods. Disasters,. Disasters, 305–318.
- Pekşen, G. (2023). Afet ve İnsani Yardım Lojistiği Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 94-113.
- Oh, N., ve Lee, J. (2017). Activation And Variation Of The United Nation ’ S Cluster Coordination Model : A Comparative Analysis Of The Haiti And Japan Disasters. Journal Of Risk Research, 41–60.
- Özmen R. (2016), Afet Sonrası İyileştirme Sürecinde Devletin Rolü, Ankara: Mülga Kalkınma Bakanlığı Yayınları.
- Öztürk, N., ve Kurutkan, M. (2020). Kalite Yönetiminin Bibliyometrik Analiz Yöntemi İle İncelenmesi. Journal Of Innovative Healthcare Practices, 1(1), 1-13.
- Resmi Gazete. (2009, 06 17). Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun. 04 25, 2023 tarihinde Https://Www.Resmigazete.Gov.Tr/Eskiler/2009/06/20090617-1.Htm adresinden alındı
- Toprak, Z., ve Sancaktar, E. (2017). Afetler Ve Güvenlik Yönetimi. Yönetim Biliminin Temel İlkeleri. İçinde Palme Yayınevi.
- UNISDR. (2005). World Conference On Disaster Reduction: Hyogo Frame Work For Action (2005-2015).
- URL 1. (2022). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. 04 20, 2023 tarihinde https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu adresinden alındı
- URL 2. (2023). Türk Kızılay. 04 28, 2023 tarihinde https://www.kizilay.org.tr/Kurumsal/tarihcemiz adresinden alındı
- Yaprak, Ü. (2020). Afetler İçin Yaygın Savunmasızlık Ve Yerel Afet Endeksleri Hesaplanması: Türkiye İlleri Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gümüşhane Üniversitesi.
- Yavaş, H (2001). Doğal Afetler Ve Kriz Yönetimi. Yerel Yönetim Ve Denetim Dergisi, Cilt:6, Sayı:2, Ss. 50–55.
Öz
Son yıllarda Türkiye’de ve dünyada yaşanan afetler göz önüne alındığında afet yönetimi eğitimi önem verilmesi gereken bir konu hâline gelmiştir. Afetler, oluş zamanı belirsiz olan durumlar olduğundan sürekli hazır olmayı gerektirmektedir. Genel olarak afet denildiğinde akla ilk deprem gelmektedir ancak afetler Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde kendisini farklı şekillerde göstermektedir. Bu çalışmada amaç, Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi Elektronik Arşivi (Yöktez) veri tabanında yer alan “afet yönetimi” ile ilgili yapılan çalışmaları bibliyometrik açıdan incelemektir. Bu doğrultuda, Yöktez üzerinden 2000-2023 yılları arasında “afet yönetim” taraması yapılmış olup toplamda 160 lisansüstü tez çalışması üzerinden analiz gerçekleştirilmiştir. Analiz kapsamında afet yönetimi ile ilgili en fazla çalışmanın 2019 yılında yapıldığı ve yapılan çalışmaların çoğunun yüksek lisans tezi olduğu görülmüştür. Ayrıca bu konu ile ilgili en çok afet yönetimi ana bilim dalında lisansüstü tez çalışmasının yapılmış olduğu elde edilen bulgular arasındadır. Bu doğrultuda çalışmalardaki tez başlıkları ve anahtar kelimeler incelenmiş ve en fazla çalışılan temaların "depremler, risk yönetimi, AFAD/STK, coğrafi bilgi sistemleri, acil durum yönetimi, afet yönetim planlaması, afetlerde gönüllülük, afet bilinci ve afet eğitimi" olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdağ, E. (2002). Mali Yapı Ve Denetim Boyutlarıyla Afet Yönetimi. Ankara: Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü.
- Akyüz, D. (2020). “Kriz Ve Afet Yönetiminde Bir Stk Örneği: Kızılay”. Yüksek Lisans Tezi,. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
- Aşikoğlu Şahin, G. (2009). Kentsel Afet Risklerine Yönelik Zarar Azaltma Stratejilerinin Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi.
- Börühan, G., Ersoy, P., ve Tek, Ö. (2012). Afet Yönetiminde Lojistik Planlama Ve Kontrol Listesi Yönteminin Önemi. Ulusal Lojistik Ve Tedarik Zinciri Kongresi. Konya.
- Değerliyurt, M. (2009). “Türkiye’de Afet Yönetimi”,. Doğu Coğrafya Dergisi.
- Diktaş Yerli, G. (2023). Sosyal Bilimler Alanında Afet Konulu Lisansüstü Çalışmaların Bibliyometrik ve Tematik Analizi. Afet ve Risk Dergisi, 961-976.
- Drabek, T. (2007). Community Processes: Coordination. E. L. H. Rodriguez İçinde, Handbook Of Disaster Research (S. 217-233). Springer Science+Business Media, Llc.
- Erturgut, R., ve Yılmaz, B. (2020). Afet Ve İnsani Yardım Lojistiği Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 105-123.
- Fema. (2015). Federal Emergency Management Agency.
- Gazozcu, S. (2006). ‘‘Evlerde Uygulamalı Deprem Eğitimi Projesi’’. Sivil Savunma, 16-18.
- Gökçe O, Tetik Ç. (2012), Teoride Ve Pratikte Afet Sonrası İyileştirme Çalışmaları, Ankara: Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Yayınları.
- Hashemipour, M., Stuban, S., ve Dever, J. (2017). A Community-Based Disaster Coordination Framework For Effective Disaster Preparedness And Response. Australian Journal Of Emergency Management, 41-46.
- Kalkan, M., ve Türker, H. (2023). Exploring the Resilience of Natural Disasters: A Comprehensive Bibliometric Analysis. Journal of Architectural Sciences and Applications, 26-41.
- Keskin, U. (2017). Sosyal Bilimler Araştırma Yöntemleri Kitaplarının İhmal Edilen Unsuru Olarak Felsefe. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 437-456.
- Meyer Robert, J. (2006). “Why We Under-Prepare For Hazards.”. D. F. Ronald J. Daniels İçinde, On Risk And Disaster: Lessons Fromhurricane Katrina. Philadelphia:University Of Pennsylvania Press.
- Moore, S., Daniel, M., ve Eng, E. (2003). International Ngos And The Role Of Network Centrality İn Humanitarian Aid Operations : A Case Study Of Coordination During The 2000 Mozambique Floods. Disasters,. Disasters, 305–318.
- Pekşen, G. (2023). Afet ve İnsani Yardım Lojistiği Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 94-113.
- Oh, N., ve Lee, J. (2017). Activation And Variation Of The United Nation ’ S Cluster Coordination Model : A Comparative Analysis Of The Haiti And Japan Disasters. Journal Of Risk Research, 41–60.
- Özmen R. (2016), Afet Sonrası İyileştirme Sürecinde Devletin Rolü, Ankara: Mülga Kalkınma Bakanlığı Yayınları.
- Öztürk, N., ve Kurutkan, M. (2020). Kalite Yönetiminin Bibliyometrik Analiz Yöntemi İle İncelenmesi. Journal Of Innovative Healthcare Practices, 1(1), 1-13.
- Resmi Gazete. (2009, 06 17). Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun. 04 25, 2023 tarihinde Https://Www.Resmigazete.Gov.Tr/Eskiler/2009/06/20090617-1.Htm adresinden alındı
- Toprak, Z., ve Sancaktar, E. (2017). Afetler Ve Güvenlik Yönetimi. Yönetim Biliminin Temel İlkeleri. İçinde Palme Yayınevi.
- UNISDR. (2005). World Conference On Disaster Reduction: Hyogo Frame Work For Action (2005-2015).
- URL 1. (2022). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. 04 20, 2023 tarihinde https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu adresinden alındı
- URL 2. (2023). Türk Kızılay. 04 28, 2023 tarihinde https://www.kizilay.org.tr/Kurumsal/tarihcemiz adresinden alındı
- Yaprak, Ü. (2020). Afetler İçin Yaygın Savunmasızlık Ve Yerel Afet Endeksleri Hesaplanması: Türkiye İlleri Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gümüşhane Üniversitesi.
- Yavaş, H (2001). Doğal Afetler Ve Kriz Yönetimi. Yerel Yönetim Ve Denetim Dergisi, Cilt:6, Sayı:2, Ss. 50–55.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Çevre Sağlığı |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Kabul Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 6 Sayı: 4 |
