Öz
Kazanımların disiplinlerarası bakışla ilişkilendirilmesi, son yıllarda öğretim programlarında önem verilen bir yaklaşım olarak yerini almıştır. Tasarruf, söz konusu ilişkilendirmelerin kritik bir örneği olarak, doğa ve sosyal bilimlerin farklı disiplinlerinin odağında yer alan bir kavramdır. Tasarruf kavramı, temel eğitim düzeyinde farklı eğitim ve öğretim programlarında yer alan, sosyal, kültürel ve ahlaki değerleri içeren programlar ile fen bilimleri eğitimi açısından önemli bir ders içeriğidir. Bu bakımdan ilgili kavramın farklı disiplinlerin odağında yer alan boyutunun disiplinlerarası bir bakış ile ele alınması gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı temel eğitim düzeyi eğitim ve öğretim programları kazanımları ve açıklamalarında yer alan tasarruf kavramına odaklanarak içeriklerde nasıl yer aldığını incelemektir. Nitel çalışma anlayışına uygun olarak doküman analizi ile gerçekleştirilen araştırmada, tespit edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda tasarruf kavramına, okul öncesinden 8. sınıf düzeyine kadar her kademedeki öğretim programında yer verildiği tespit edilmiştir. Ancak tasarruf kavramına yoğun olarak fen bilimleri dersi öğretim programında yer verildiği; okul öncesi, hayat bilgisi, sosyal bilgiler, matematik, teknoloji ve tasarım dersi programlarında oldukça sınırlı sayıda yer verildiği; Türkçe, din kültürü ve ahlak bilgisi, müzik, bilişim teknolojileri ve tasarım, temel dini bilgiler dersleri öğretim programlarında ise yer verilmediği belirlenmiştir. Sonuçlar, tasarruf kültürünün, program geliştirenler tarafından disiplinlerarası bir kavram olarak değerlendirildiğini; söz konusu ilişkilendirmelerin doğa ve sosyal bilimlere ait içerikleri odağına alan farklı disiplinleri ilgilendirdiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle tasarruf eğitiminin tek bir disiplinin odağında olacak şekilde ele alınmaması gerekmektedir. Okullarda gerçekleştirilen zümre öğretmenler toplantıları ile program geliştirme çalışmaları, bu bakış açısının uygulamaya konulabilmesi bakımından önemli bir hareket noktası olabilir.
Anahtar Kelimeler
Disiplinlerarası eğitim tasarruf kültürü program geliştirme doküman analizi temel eğitim
Kaynakça
- Akat, A. S. (2009). İktisadi analiz (2. Basım). Ankara: Eflatun Yayınevi.
- Altıok, N. (2010). İlköğretim programlarının bilinçli tüketici davranışlarını kazandırma düzeyine ilişkin bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- Aybek, B. (2011). Disiplinlerarası öğretim programı tasarımı. Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (2. Baskı), Ed. B. Duman. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Baykara, K. (2012). İçeriğin ve eğitim durumlarının düzenlenmesi. Eğitimde Program Geliştirme içinde, Ed. H. Şeker. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., K., Akgün Ö., E., Karadeniz, Ş. & Demirel F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
- Crouch, C. H. & Heller, K. (2014). Introductory physics in biological context: an approach to improve introductory physics for life science students. American Association of Physics Teachers, 82(5), 378-386. Retrieved November 17, 2019, from https://works.swarthmore.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1080&context=fac-physics
- Çam, D. İ., Yılar, B. M. Ünal, O. (2020). Son dönem Osmanlı ve güncel ders kitaplarında tasarruf değeri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 35-374.
- Çavuş, Ş. (2020). Tam öğrenme modeline dayalı hazırlanan “bilinçli tüketici Aritmetiği” ders planlarının öğrencilerin akademik Başarısına etkisi ve bu etkinin balık kılçığı tekniğiyle irdelenmesi. Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bartın.
- Develioğlu, F. (2006). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lûgat (23. Baskı). Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Gürsoy Köroğlu, N. (2011). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının, öğretmen adaylarında çevreye yönelik ilgi, tutum ve çevre bilinçli tüketici davranışlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- Kanık, B. Z. & Temiz Dinç, D. (2017). Eğitim-tasarruf ilişkisi: Türkiye için bir uygulama. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 2(11), 59-91.
- Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/susbid/issue/54983/727462
- Lamb, S., Maire, Q. & Doecke, E. (2017). Key skills for the 21st century: an evidence-based review. Future frontiers analytical report. Victoria University, Australia.
- MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2014). İslam ahlakı dersi öğretim programı. Ankara: Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. 23.04.2021 tarihinde https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/28092216_IslamAhlaki_2014.pdf adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018b). İnkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018c). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB.(2018ç). Matematik dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018d). Fen Bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018e). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018f). Görsel Sanatlar dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018g). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018ğ). Teknoloji tasarım dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018ı). Beden eğitimi ve oyun dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018i). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018j). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018k). Temel dini bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018l). Müzik dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- Mayring P. (2010) Qualitative inhaltsanalyse. In: Mey G., Mruck K. (eds) Handbuch Qualitative Forschung in der Psychologie. VS Verlag für Sozialwissenschaften. https://doi.org/10.1007/978-3-531-92052-8_42
- Oxford Learner’s Dictionaries. (2021). Retrived from: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/saving?q=saving
- Özlale, Ü. (2012). Eğitim ve sağlık politikalarının tasarruf üzerindeki etkileri. Discussion Paper, No. 2012/112. Ankara: Turkish Economic Association.
- Pellegrino, J. W. (2017). Teaching, learning and assessing 21st century skills, Guerriero, S. (Editor), Pedagogical knowledge and the changing nature of the teaching profession. Paris: OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/9789264270695-en
- Saban, A. (2008). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı ile ilgili temel kavramlar. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı İçinde, Ed: K. Selvi). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sancak, E. & Demirci, N. (2012). Ulusal tasarruflar ve Türkiye’de sürdürülebilir büyüme için tasarrufların önemi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 8:159-198. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/69243
- Tanas Karagöl, E. & Özcan, B. (2014). Sürdürülebilir büyüme için tasarruf. Ankara: SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. Erişim adresi: http://file.setav.org/Files/Pdf/20140508140738_surdurulebilir-buyume-icin-tasarruf-pdf.pdf
- TİSVA. (2019). 2018 Sayılarla israf raporu. Türkiye İsrafı Önleme Vakfı. Erişim adresi: https://cutt.ly/gkbV0nX
- Uzunöz, A., Aktepe, V. ve Özağaçhanlı, Z. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tasarruf değerine ilişkin metaforik algıları. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 36-51.
- White, D. (2014). What is STEM education and why is it important? Florida Association of Teacher Educators Journal, 1(14), 1-9. 05.06.2019 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/264457053_What_is_STEM_education_and_why_is_it_important adresinden erişilmiştir.
Öz
Connecting the skills with an interdisciplinary viewpoint has taken its place as an approach that is given importance in the curriculum in recent years. Saving is a concept at the center of different disciplines of natural and social sciences, as a critical example of these connections. The concept of saving is an important content in terms of science education with the curricula that include social, cultural and moral values in different education and training ones at the elementary education level from K through 8 grades. In this respect, the content of the related concept, which is at the center of different disciplines, should be handled with an interdisciplinary approach. Therefore, it is expected that the saving concept is a topic for each curriculum or teaching instructions at this period. The interdisciplinary viewpoints for this concept is important for planning and practicing processes at these stages. For this reason, this study mainly based on the skills or content in elementary curricula at part of saving concept. The researcher decided the categories for the findings colected by document technique, a qualitative study design, and analyzed by content analysis. With the evaluation results of the data, it is concluded that saving concept has a location in elementary level curricula from K to 8 grades. Furthermore, it is used in science education curriculum to grade extend, and in early childhood and life sacience and social sciences and mathematics and technology-design education curricula to some degree. There has not been determined any related content in Turkish language and religious culture-ethical knowledge and music education curricula. The results show that the curriculum developers find the saving culture as an interdisciplinary content which is interested in various disciplines such as social and natural disciplines. Therefore, the saving education is not only a disciplinary topic but also represent the interdisciplinary feature. This approach can be a starting point for the annual or temproral meeting for the teachers and curriculum development studies
Anahtar Kelimeler
Interdisciplinary education saving culture curriculum development document analysis elementary education
Kaynakça
- Akat, A. S. (2009). İktisadi analiz (2. Basım). Ankara: Eflatun Yayınevi.
- Altıok, N. (2010). İlköğretim programlarının bilinçli tüketici davranışlarını kazandırma düzeyine ilişkin bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- Aybek, B. (2011). Disiplinlerarası öğretim programı tasarımı. Öğretim İlke ve Yöntemleri içinde (2. Baskı), Ed. B. Duman. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Baykara, K. (2012). İçeriğin ve eğitim durumlarının düzenlenmesi. Eğitimde Program Geliştirme içinde, Ed. H. Şeker. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., K., Akgün Ö., E., Karadeniz, Ş. & Demirel F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
- Crouch, C. H. & Heller, K. (2014). Introductory physics in biological context: an approach to improve introductory physics for life science students. American Association of Physics Teachers, 82(5), 378-386. Retrieved November 17, 2019, from https://works.swarthmore.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1080&context=fac-physics
- Çam, D. İ., Yılar, B. M. Ünal, O. (2020). Son dönem Osmanlı ve güncel ders kitaplarında tasarruf değeri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 35-374.
- Çavuş, Ş. (2020). Tam öğrenme modeline dayalı hazırlanan “bilinçli tüketici Aritmetiği” ders planlarının öğrencilerin akademik Başarısına etkisi ve bu etkinin balık kılçığı tekniğiyle irdelenmesi. Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bartın.
- Develioğlu, F. (2006). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lûgat (23. Baskı). Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Gürsoy Köroğlu, N. (2011). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının, öğretmen adaylarında çevreye yönelik ilgi, tutum ve çevre bilinçli tüketici davranışlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- Kanık, B. Z. & Temiz Dinç, D. (2017). Eğitim-tasarruf ilişkisi: Türkiye için bir uygulama. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 2(11), 59-91.
- Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/susbid/issue/54983/727462
- Lamb, S., Maire, Q. & Doecke, E. (2017). Key skills for the 21st century: an evidence-based review. Future frontiers analytical report. Victoria University, Australia.
- MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2014). İslam ahlakı dersi öğretim programı. Ankara: Din Öğretimi Genel Müdürlüğü. 23.04.2021 tarihinde https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_09/28092216_IslamAhlaki_2014.pdf adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018b). İnkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018c). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB.(2018ç). Matematik dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018d). Fen Bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018e). Beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018f). Görsel Sanatlar dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018g). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018ğ). Teknoloji tasarım dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018ı). Beden eğitimi ve oyun dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018i). Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018j). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018k). Temel dini bilgiler dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- MEB. (2018l). Müzik dersi öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Genel Müdürlüğü. 01.05.2021 tarihinde https://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden erişilmiştir.
- Mayring P. (2010) Qualitative inhaltsanalyse. In: Mey G., Mruck K. (eds) Handbuch Qualitative Forschung in der Psychologie. VS Verlag für Sozialwissenschaften. https://doi.org/10.1007/978-3-531-92052-8_42
- Oxford Learner’s Dictionaries. (2021). Retrived from: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/saving?q=saving
- Özlale, Ü. (2012). Eğitim ve sağlık politikalarının tasarruf üzerindeki etkileri. Discussion Paper, No. 2012/112. Ankara: Turkish Economic Association.
- Pellegrino, J. W. (2017). Teaching, learning and assessing 21st century skills, Guerriero, S. (Editor), Pedagogical knowledge and the changing nature of the teaching profession. Paris: OECD Publishing, http://dx.doi.org/10.1787/9789264270695-en
- Saban, A. (2008). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı ile ilgili temel kavramlar. Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı İçinde, Ed: K. Selvi). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Sancak, E. & Demirci, N. (2012). Ulusal tasarruflar ve Türkiye’de sürdürülebilir büyüme için tasarrufların önemi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 8:159-198. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/69243
- Tanas Karagöl, E. & Özcan, B. (2014). Sürdürülebilir büyüme için tasarruf. Ankara: SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. Erişim adresi: http://file.setav.org/Files/Pdf/20140508140738_surdurulebilir-buyume-icin-tasarruf-pdf.pdf
- TİSVA. (2019). 2018 Sayılarla israf raporu. Türkiye İsrafı Önleme Vakfı. Erişim adresi: https://cutt.ly/gkbV0nX
- Uzunöz, A., Aktepe, V. ve Özağaçhanlı, Z. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tasarruf değerine ilişkin metaforik algıları. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 36-51.
- White, D. (2014). What is STEM education and why is it important? Florida Association of Teacher Educators Journal, 1(14), 1-9. 05.06.2019 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/264457053_What_is_STEM_education_and_why_is_it_important adresinden erişilmiştir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2021 |
| Kabul Tarihi | 29 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |